Mắt người Sơn Tây
Em ở thành Sơn chạy giặc về
Tôi từ chinh chiến cũng ra đi
Cách biệt bao ngày quê Bất Bạt
Chiều xanh không thấy bóng Ba Vì
Vừng trán em vương trời quê hương
Mắt em dìu dịu buồn Tây Phương
Tôi nhớ xứ Đoài mây trắng lắm
Em có bao giờ em nhớ thương?
Từ độ thu về hoang bóng giặc
Điêu tàn thôi lại nối điêu tàn
Đất đá ong khô nhiều ngấn lệ
Em có bao giờ lệ chứa chan
Mẹ tôi em có gặp đâu không
Những xác già nua ngập cánh đồng
Tôi có thằng em còn bé dại
Bao nhiêu rồi xác trẻ trôi sông1
Đôi mắt người Sơn Tây
U uẩn chiều lưu lạc
Buồn viễn xứ khôn khuây
Cho nhẹ lòng nhớ thương
Em mơ cùng tôi nhé
Bóng ngày mai quê hương
Đường hoa khô ráo lệ2.
Bao giờ trở lại đồng Bương Cấn
Về núi Sài Sơn ngắm lúa vàng
Sông Đáy chậm nguồn quanh Phủ Quốc
Sáo diều khuya khoắt thổi đêm trăng
Bao giờ tôi gặp em lần nữa
Ngày ấy thanh bình chắc nở hoa3
Đã hết sắc màu chinh chiến cũ
Còn có bao giờ em nhớ ta?
- Trong một dị bản của bài thơ này khổ 3 và 4 thay đổi vị trí cho nhau [↩]
- Bốn câu thơ này có một dị bản:
Tôi gửi niềm nhớ thương
Em mang giùm tôi nhé
Ngày trở lại quê hương
Khúc hoàn ca rớm lệ [↩] - Dị bản: Chắc đã thanh bình rộn tiếng ca [↩]
Bài thơ này đã được nhạc sĩ Phạm Đình Chương phổ nhạc thành nhạc phẩm cùng tên.
Dưới đây là phiên bản do Thái Hiền trình bày.
Tho cua nha thoQuang Dung .doc luc nao cung thay mat mui cay cay,doc tho cua quang dung cam giac nhu minh dang ngoi ben canh ay ,
Nhà thơ QUANG DŨNG không làm nhiều thơ nhưng bài nào cũng hay..vừa da diết vừa dữ dội,Đôi mắt người Sơn Tây là một bài thơ hay..
bình luận nghe hai tiếng ấy sao mà trịnh trọng và kẻ cả…quá chỉ muốn nói lời khâm phục nhà thơ thôi..tài năng của Quang Dũng thì ai cũng biết rồi..hãy để phần bình luận ấy cho các nhà phê bình có uy tín..
Theo nguồn tin trên Internet, bài thơ nổi tiếng này của Quang Dũng vốn có tựa là “Mắt người Sơn Tây”, chữ “Đôi” là do khi phổ nhạc, Phạm Đình Chương đã thêm vào.
Bước vào thế giới thơ Quang Dũng là bước vào một khoảnh khắc phiêu diêu, bay bổng, tâm hồn như được thăng hoa.Cùng với Đôi mắt người Sơn Tây và Tây tiến Quang Dũng đã khẳng định được vị trí của mình trong trái tim người đọc.Thơ Quang Dũng sẽ sống mãi trong lòng bạn đọc yêu thơ.
[…] Đôi mắt người Sơn Tây […]
Thơ Quang Dũng giầu hinh ảnh ,khi đôc ta nhứ thây truơc măt bà me gia lua vẫn vât vả ngoài đông ,thân già cúi dạp,vê sai ta tháy nui sanh và cánh đồng lua vàng. Thơ quang dung giầu chất nhăc khi ta đọc ta thấy nhac điẹu chầmm bông ,gơi cho ta nhơ ngươi mẹ, người em,nhơ về một miền quê,có cảm giá hơi bâng quân, ra giết .
Theo mình nghĩ thì Nhạc sĩ Phạm Đình Chương ghép tựa bài Đôi Bờ với tựa bài Mắt Người Sôn Tây lại để làm tựa nhạc phẩm Đôi Mắt Người Sơn Tây …
[…] Mẹ tôi em có gặp đâu không Những xác già nua ngập cánh đồng Tôi có thằng em còn bé dại Bao nhiêu rồi xác trẻ trôi sông[1] […]
Tôi nghĩ bài thơ có sai vài chữ, không đúng bản chính mà tôi đọc cách đây hơn nửa thế kỷ (và thuộc lòng). Thí dụ:
EM Ở THÀNH SƠN CHẠY GIẶC VỀ
TÔI TỪ CHINH CHIẾN CŨNG RA ĐI.
Đúng theo nguyên văn của Quang Dũng phải là:
EM MỚI THÀNH SƠN CHẠY GIẶC VỀ. Chữ MỚI nói về thời gian, như “tôi MỚI đi phố về” chẳng hạn. Vì câu sau Quang Dũng viết:
“Tôi TỪ chinh chiến cũng ra đi”, thì chữ “TÙ” cũng nói về thời gian, như là “TỪ dạo ấy…”
Chữ “Mới” và “Từ” thì đối nhau, trong khi chữ “Ở” thì chẳng khớp ! Tôi chỉ căn cứ vào bản ngày xưa tôi đọc được mà thôi.
Qua câu khác:
Bao giờ ta gặp em lần nữa,
THUỞ ấy thanh bình chắc nở hoa,
thì chữ “thuở” nghe du dương hơn là chữ “ngày”, và điều này tôi cũng chỉ căn cứ vào bản ngày xưa tôi đọc được l2 như vậy.
Một câu nữa là “Về núi Sài Sơn ngắm lúa vàng, thì bản cũ là “Lên núi Sài Sơn”…
Đã trở lại đồng bương Cấn tức là đã về quê hương rồi thì chỉ có việc “lên núi” chứ còn “Về núi” gì nữa. Bản cũ mà tôi đọc là Lên núi…”
Nghệ sĩ Hồng Vân khi ngâm bài này, cũng tự ý sửa vài chữ trong bài thơ và phải nói là cô đã làm cho bài thơ bị mất hay.
Khổ thật !
Lê Việt Mai-Yên.
[…] [1] Mắt người Sơn Tây – Quang Dũng. […]
Tôi cũng đã phổ nhạc bài thơ này năm 1974 và lấy tên là “Đường Hoa”. Bài này đã được soạn cho hai giọng hát Nam và Nữ, với đàn dương cầm phụ họa. Bài ca đã được in trong “Tuyển Tập Ca Khúc I”, và xuất bản tại California năm 2010.
Cung Tiến