Gửi những người Hà Nội đi xa

1.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em mùi hoàng lan
Ta còn em mùi hoa sữa
Tiếng giày ai gõ nhịp đường khuya
Cọt kẹt bước chân quen
Thang gác thời gian
Mòn thân gỗ
Ngôi sao lẻ lạc vào căn xếp nhỏ

Ta còn em chấm lửa
Điếu thuốc cuối cùng
Xập xòe
Kỷ niệm
Một con đường
Một ngôi nhà
Khuôn mặt ai
Dừng trong khung cửa
Những phong thư bỏ quên trong hộc tủ
Không tên người
Không tên phố
Người gửi không tên

Ta còn em chút vang động lặng im
Âm âm tiếng gọi
Trong lòng phố

2.
Em ơi! Hà – Nội – Phố!
Ta còn em một gốc cây
Một cột đèn
Ai đó chờ ai
Tóc cắt ngang
Xõa xõa bờ vai
Khung trời gió
Con đường như bỏ ngỏ

Ta còn em khăn choàng màu tím đỏ
Thoáng qua
Khuôn mặt chưa quen
Bỗng xao nỗi nhớ
Mỗi góc phố một trang tình sử…

3.
Em ơi! Hà Nội – Phố
Ta còn em rì rào cơn mưa trong chùm lá
Những hạt nhỏ đọng trên mái tóc ai
Vòm trên cao chuông hồi đổ xuống
Nhà thờ Cửa Bắc
Tan chiều lẻ
Kinh cầu còn mãi ngân nga

Ta còn em đôi mắt buồn
Dõi cánh chim xa
Trên hè phố
Chàng Trương Chi ôm ghi ta
Ngước lên cửa sổ
Một ngày nào
Trống không ô cửa
Tiếng hát Trương Chi
Ngợi một số nhà
Ta còn em chuyến tàu khuya
Về muộn
Vào ga…

4.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em quả bóng lăn
Một mình
Trên sân cỏ

Cơn mưa đầy
Chiếc thuyền giấy
Lang thang không bến đỗ
Thằng bé qua tuổi thơ
Bâng khuâng
Vội vã

Ta còn em cánh cửa sắt
Lâu ngày không mở
Nhà ai
Qua đó
Nao nao nhớ tuổi học trò…

Ta còn em dàn thiên lý chết khô
Những chùm hoa năm xưa
Thơm hò hẹn
Cuộc tình đầu ngọt lịm
Nụ hôn còn xanh mãi trên môi…

5.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em chuỗi cười vừa dứt
Chút nắng còn le lói vườn hoang
Vàng vàng cỏ
Cô gái nhẹ buông rèm cửa
Chàng mũ lệch diễu qua
Lời tỏ tình hôm qua dang dở

Ta còn em ngày vui cũ
Tàn theo mùa hạ
Tiếng ghi ta
Bập bùng tự sự
Đêm kinh kỳ
Thuở ấy
Xanh lơ…

6.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em tiếng tíc tắc
Chiếc đồng hồ quả lắc
Đong đưa tiếng gõ

Nhịp thời gian chậm chậm
Già nua
Căn phòng trống
Mệt nhoài
Bóng lẻ…

Ta còn em hồi chuông thu không
Ngôi chùa ẩn trong cùng hẻm phố
Những hàng xoan
Nghiêng nghiêng bóng đổ

Đầu ngõ sót cây hoa gạo
Từng sợi nắng rớt theo màu đỏ
Lao xao tiếng phố
Chợ chiều còn họp giữa kinh đô

7.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em những ngọn đèn mờ
Trên nóc cao
Vầng trăng không tỏ
Tiếng rao đêm lạc giọng
Ơ hờ…

Người phu xe đợi khách bến đầu ô
Lão Mozart hàng xóm
Bẩy nốt cù cưa
Từng đêm quên giấc ngủ

Ta còn em tiếng dương cầm
Căn nhà đổ
Lả tả trên thềm
Bettho và Sonate Ánh Trăng
Những nốt nhạc thiên tài
Lẫn trong mảnh vỡ…

Ta còn em một đam mê
Một vật vã
Một trống không
Tan tiệc
Tàn đêm
Cô gái áo đỏ Venise
Một bản valse dang dở
Những phím đàn long
Một kiếp người

8.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em khuya phố mênh mông
Vùng sáng nhỏ
Bà quán ê a chuyện nàng Kiều
Rượu làng Vân lung linh men ngọt
Mắt cô nàng lúng liếng đong đưa
Ngơ ngẩn bao chàng trai Kẻ Chợ
Cơn say quá dài thành một cơn mê…

9.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em tiếng hàng ngày
Reo vang đường phố
Lanh canh! Lanh canh!
Tia hồi quang chớp xanh
Toa xe điện lên đèn
Người soát vé áo bành tô sờn rách
Ai xuống Bờ Hồ!
Ai đi Mơ!
Ai lên Bưởi!

Lanh canh! Lanh canh!
Một đời cơ nhỡ
Trăm ngày ngược xuôi
Đầm đìa nước mắt
Áo vã mồ hôi
Bơ gạo mớ rau
Mẹ về buổi chợ
Lanh canh! Lanh canh!
Lá bánh, củ khoai
Đàn con trên bến đợi
Cuối ngày…

10.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em ráng đỏ chiều hôm
Đôi chim khuyên gọi nhau trong bụi cỏ
Đôi guốc bỏ quên bên ghế đá
Gã đầu trần thơ thẩn đường mưa…

Ta còn em một tên thật cũ Cổ Ngư
Chiều phai nắng
Cành phượng vĩ la đà
Bông hoa muộn in hình ngọn lửa

Chiếc lá rụng
Khởi đầu nguồn gió
Lao xao sóng biếc Tây Hồ
Hoàng hôn xa đến tự bao giờ?
Những bước chân tìm nhau
Vồi vội
Cuộc tình hờ bỗng chốc nghiêm trang
Ta còn em ngọn gió Nghi Tàm
Thoáng mùi sen nở muộn
Nhớ Nhật Tân
Mùa hoa năm ấy
Cánh đào phai

11.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em cơn mưa rào
Lướt nhanh qua phố
Chiếc lá bàng đầu tiên nhuộm đỏ

Cô gái băng qua đường
Chợt hồng đôi má
Một chút xanh hơn
Trời Hà – Nội
Hôm qua…

Ta còn em cô hàng hoa
Gánh mùa thu qua cổng chợ
Những chùm hoa tím
Ngát
Mùa thu…

12.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em con đê lộng gió
Dòng sông chảy mang hình phố
Cô gái dựa lưng bên gốc me già
Ngọn đèn đường lặng thinh
Soi bờ đá…

Ta còn em mùa nước xuống
Mất tăm bãi giữa sông Hồng
Chiếc bè nứa xuôi qua
Lặng lờ
Không ghé bến
Con tàu nhổ neo
Hồi còi vọng
Như tiếng than dài
Mùa này trăng vỡ trên sông
Trong trống vắng

“Người đi! Ừ nhỉ! Người đi thực”
Lữ khách khẽ ngâm bài Tống biệt:
“Mẹ thà coi như chiếc lá bay…”1

Ta còn em hàng cây khô
Buồn như dãy phố
Người bỏ xứ
Quay nhìn lần cuối
Những ngôi nhà cửa đóng
Im lìm

13.
Riêng về một chuyến đi
Ga Hàng Cỏ.
Những người con lên đường.
Năm khởi chiến.
Tuổi mười tám trong hàng quân.
Đầu đời
Chàng trai nhận nụ hôn
Từ cô gái trong đám đông đưa tiễn…

Con tàu chở những người lính.
Về phía Nam vào trận đánh
Chở theo những căn phố.
Những con đường.
Chở nguyên Hà Nội nhớ.
Với những vết môi hôn.

Anh lính trẻ
Nghe tiếng súng khai trận.
Bỗng bàng hoàng.
Bỡ ngỡ.
Và thật bất ngờ.
Như nhận nụ hôn…

14.
Em ơi! Hà – Nội – Phố!
Ta còn em chiếc xe hoa
Qua hàng liễu rủ
Cánh tay trần trên gác cao
Mở cửa
Mùa xuân trong khung
Chi chít chồi sinh
Ước vọng in hình xanh nõn lá
Giò phong lan
Điệp vàng rực rỡ

Ta còn em tà áo nhung huyết dụ
Bờ môi ai đậm đỏ bích đào
Những gót son dập dìu đại lộ
Đất nghìn năm còn mãi dáng kiêu sa
Phường cũ lưu danh người đẹp lụa
Bậc thềm nào in dấu hài hoa?

15.
Em ơi! Hà – Nội – Phố!
Ta còn em đường lượn mái cong
Ngôi chùa cổ
Năm tháng buồn
Xô lệch ngói âm dương
Ai đó còn ngồi bên gốc đại?
Chợt quên vườn hồng đã ra hoa
Chợt quên bên đường ai đứng đợi
Cuộc đời có lẽ nào
Là một thoáng bâng quơ!

Ta còn em một cuộc tình
Như một bài thơ
Những nỗi đau gặm mòn phận số
Nhật ký sang trang
Ghi thêm nỗi khổ…

16.
Em ơi! Hà – Nội – Phố!
Ta còn em lô xô màu ngói cũ
Hiu quạnh
Một ngôi nhà
Oa oa tiếng khóc

Ngày ra đời
Cơn bão rớt
Bẻ gãy cành đa
Con vừa lớn
Chinh chiến gần kề trước cửa

Ta còn em con đường đá
Lát bao niên kỷ
Cây si kia trồng tự năm nào
Nhớ ngày tóc mẹ chưa lên trắng
Chiều nay qua sông vắng
Xót mẹ
Còng lưng
Gánh tuổi già…

17.
Em ơi! Hà – Nội – Phố!
Ta còn em đống kim ngân
Đổ đầy Hàng Mã
Lâu đài, cung điện
Võng, lọng, ngựa, xe
Những hình nhân
Xênh xang áo mão
Một thời nào
Ngập ngụa vàng son…

Ta còn em mớ tro than
Tiền giấy
Mịt mù mặt phố
Che mờ
Khổ ải
Trần gian…

18.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em một Hàng Đào
Không bán đào
Một Hàng Bạc
Không còn thợ bạc
Đường Trường Thi
Không chõng, không lều
Không ông nghè bái tổ vinh quy…

Ta còn em tiếng gọi trong đêm
Người trở về
Ngày đi nặng nỗi mang tên Nhớ
Ngày về căn nhà không biển số
Phố cũ quên tên
Quên bậc đá
Quên mái hiên
Quên cây táo trồng ngay trước cửa
Ngày về ra rả tiếng ve kêu
Thuở ấu thơ thỏa thích leo trèo
Võng trưa hè
Đung đưa kẽo kẹt

“À ơi! Trống đánh ngũ liên
Bước chân xuống thuyền
Nước mắt như mưa”2

Bài tập đọc
Quốc văn giáo khoa thư
Bà ru cháu ngủ…

Người về sững sờ bên cánh cửa
Tiếng ơi à
Gọi lại
Mảnh đời quên…

19.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em mảnh đại bác
Ghim trên thành cũ
Một thịnh
Một suy
Thời thế
Lẽ hưng vong
Người qua đó hững hờ bài học sử…

Ta còn em dãy bia đá
Danh hình hội tụ
Rêu phong gìn giữ nét tài hoa
Ly rượu đầy xin rót cúng cha
Nghìn lạy cúi đầu thương đất tổ
Bến nước nào đã neo thuyền ngự
Đám mây nào in bóng rồng bay?

Ta còn em những giấc mơ nhã nhạc
Lộng lẫy xiêm y
Nhịp nhàng dáng vóc cung phi
Những hào kiệt
Những anh hùng
Vương triều nào cũng có
Những kẻ cuồng si cũng có
Thắp nén hương nhớ người tri kỷ

20.
Riêng về một tháng Chạp
Tháng Chạp
Những tàng cây óng ả sợi tơ hồng
Tháng Chạp thủ thỉ lời hò hẹn:
“Qua đợt gió mùa
Ngày mai ta đến với mùa xuân”

Tháng Chạp
Đôi tân hôn chưa kịp nằm chiếu hoa
Đã có tên
Trong vòng hoa tưởng niệm
Một tháng Chạp
Trắng khăn sô
Khói hương dài theo phố…
Một tháng chạp.
Thâu đêm.
Mẹ.
Thức.
Hóa vàng…

Một tháng chạp.
Con đường ngẩn ngơ.
Dãy phố không người ở.

Những khu trắng nằm trong tọa độ.

Sập gụ, tủ chè, sách xưa và bình cổ.
Dòng chữ phấn ghi trên cánh cửa.
Tất cả thí thân cho một mất một còn.
Lời thề ra đi của những người bỏ phố.
“Còn một đống gạch còn trở về nhà cũ!”

Một tháng chạp.
Phường phố rền vang còi hụ.
Cái chết đến tự phương nào?
Cách Thủ đô bao nhiêu cây số?
Giọng Hà Nội thật ngọt ngào.
Cô gái loan truyền tin bão lửa.
“Hỡi đồng bào! Hỡi đồng bào!”

Một tháng Chạp
Cây bàng mồ côi mùa đông
Mảnh trăng mồ côi mùa đông
Nóc phố mồ côi mùa đông…
Tháng Chạp năm ấy in hình bao mộ phố

21.
Em ơi! Hà Nội Phố!
Ta còn em năm cửa ô
Năm cửa gió.
Cơn bão những năm nào qua đó.
Ba mươi sáu phố
Bao nhiêu mảnh vỡ?

Ta còn em một màu xanh thời gian
Một màu xám hư vô
Chợt nhòe
Chợt hiện
Chợt lung linh ngọn nến
Chợt mong manh
Một dáng hình
Nhợt nhạt vàng son
Đậm đầy cay đắng

Người nghệ sĩ lang thang hoài trên phố.
Bỗng thấy mình không nhớ nổi con đường!
Một mình giữa bóng chiều sa
Tha hương ngay trước cổng nhà mẹ cha
Một bầu trời mãi mãi của riêng ta
Những nỗi buồn vô cớ!
Luôn luôn rất lạ

22.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em cánh nhạn chao nghiêng.
Những giọt sương nhòa bóng điện.
Mặt nước Hồ Gươm.
Bỗng nhiên trở lạnh.
Tháp Rùa bóng nước lung linh.

Người ra đi mang theo buốt giá.
Áo choàng không ấm thân gầy.
Cầm bằng theo cánh chim bay.

Người đi tìm khoảng cách
Để quên.
Nào biết nơi phương xa.
Tháng năm mài mòn.
Đôi mắt nhớ.

23.
Em ơi! Hà Nội – Phố!
Ta còn em mùi hoàng lan
Ta còn em mùi hoa sữa
Tiếng giày ai gõ nhịp đường khuya
Thang gác thời gian
Mòn thân gỗ,
Ngôi sao lẻ lạc vào căn xếp nhỏ…

Ta còn em!
Ta còn em
Ta còn em

Mãi mãi…

Mùa đông 1972

1. Một câu trong bài thơ Tống biệt hành của Thâm Tâm [↩]
2. Ca dao [↩]