Hoa với rượu
Thấy rét, u tôi bọc lại mền,
Cô hàng cất rượu ủ thêm men,
Mẹ cha mất sớm còn em nhỏ,
Say cả tư mùa cho khách quen.
Em nhỏ là Nhi, bạn nhỏ tôi
Suốt ngày hai đứa nhẩn nha chơi.
Chị Nhi bán rượu đôi chiều chợ
Vẫn nhớ mua quà cho cả đôi.
Hai đứa thường nhân buổi vắng nhà,
Người ta bắt chước chị người ta!
Ra vườn nhặt những hoa cam rụng
Đem bỏ đầy nồi cất nước hoa.
Nước hoa tuy chẳng thơm là mấy
Hai đứa bôi đầy cả tóc nhau
Hí hửng bảo nhau: “Thơm đấy chứ
Nước hoa ngoài tỉnh thấm vào đâu!”
Một tối nhà Nhi có giỗ thầy
Chị Nhi cho uống rượu cay cay,
Chừng đâu chén nhỏ làm hai đứa
Mặt đỏ lên rồi, chếnh choáng say.
Hai đứa ôm nhau đánh giấc dài
Bất đồ ngủ đến sáng ngày mai
Chị Nhi cứ chế làm sao ấy
Hai đứa nhìn nhau ngớ ngẩn cười.
Chị Nhi thường nói với u tôi
“Hai đứa, thưa bà, đến đẹp đôi”
U tôi cười đáp ngay như thật
“Tôi có nàng dâu giúp đỡ rồi”
Thưở ấy làm sao thật thái bình
Trai hiền bạn với gái đồng trinh
Đời say men rượu thơm hoa rụng
Tràn những thơ ngây ngập cảm tình
Ấy thế mà rồi cách biệt nhau
Nhà Nhi chẳng biết dọn đi đâu
Mình tôi giời bắt làm thi sĩ
Mẹ mất khi chưa kịp bạc đầu
Bỏ mặc vườn cam bỏ mái gianh
Tôi đi dan díu với kinh thành
Hoa thơm mơ mãi vườn tiên giới
Chuốc mãi men say rượu ái tình
Rượu ái tình kia thành thuốc độc
vườn trần theo bướm phấn hương bay
Đời tôi sa mạc ôi sa mạc
Hoa hết thơm rồi rượu hết cay
Trăm nghìn sầu tủi mình tôi chịu
Ba bốn năm rồi năm sáu năm
Khóc vụng mỗi lần tôi nhớ lại
Men nồng gạo nếp nước hoa cam
Xa lắm rồi Nhi! Muộn lắm rồi
Bẽ bàng lắm lắm nữa Nhi ơi!
Từ ngày Nhi bỏ nơi làng cũ
Mộng ngát, duyên lành cũng bỏ tôi.
Chắc ở nơi nào, dưới mái tranh,
Chị em Nhi vẫn sống yên lành,
Chị Nhi cất rượu cho Nhi bán.
Hồn vẫn trong mà mộng vẫn trinh.
Ngày xưa còn bé, Nhi còn đẹp
Huống nữa giờ Nhi đã đến thì,
Tháng tháng, mươi mười lăm buổi chợ
Cho người thiên hạ phải say Nhi.
Xóm chị em Nhi ở mấy nhà?
Bến đò đông, vắng? Chợ gần, xa?
Nhà Nhi thuê có vườn không nhỉ?
Vườn có trồng cam, có nở hoa?
Mơ tưởng vu vơ, lòng dối lòng
Thực ra có phải thế này không
Chị Nhi đã lấy chồng năm trước
Nhi đến năm sau lại lấy chồng?
Ước gì trên bước đường lưu lạc.
Một buổi chiều nao lạnh gió mưa
Gõ cửa nhà ai xin ngủ trọ
Giật mình tôi thấy tiếng Nhi thưa.
Ngồi bên lò rượu đêm hôm đó
Nhi rót đưa tôi nước rượu đầu.
Nhắc lại ngày xưa mà thẹn lại
Ngậm ngùi hai đứa uống chung nhau.
Tôi kể: “U tôi đã mất rồi
Cửa nhà còn có một mình tôi…”
Nhi rằng: “Ngày trước u thường nói
Hai đứa mình trông đến đẹp đôi…”
“Chị em mới lấy chồng năm trước
Chồng chị trồng cam ở mé sông.
Em ở mình đây nhà trống trải
Trăng vàng đầy ngõ, gió mênh mông…”
Như truyện Tương Như và Trác Thị
Đưa nhau về ở đất Lâm Cùng
Vườn xuân trắng xóa hoa cam rụng
Tôi với em Nhi kết vợ chồng.
Rượu cất kì ngon, men ủ khéo
Say người, thiên hạ lại say nhau,
Chiều chiều hai đứa sang thăm chị
Chồng hái hoa cho vợ giắt đầu.
Chao ơi! Là mộng hay là thực?
Là thực hay là mộng bấy lâu?
Hai đứa sống bằng hoa với rượu
Sống vào trời đất, sống cho nhau.
Nhưng mộng mà thôi, mộng mất thôi
Hoa thừa, rượu ế, ấy tình tôi,
Xa rồi vườn cũ hoa cam rụng
Gặp lại nhau chi, muộn mất rồi!1
- Hai câu thơ này có một số dị bản, như sau:
Chiều nay tôi chắp tay tôi lạy
Đừng gặp người xưa nữa, lạy Giời!hoặc:
Chiều nay tôi chắp hai tay lại
Đừng gặp người xưa nữa, lạy Giời! [↩]
một số từ trong bài mặc dù cùng nghĩa nhưng có lẽ là không đúng với bản gốc. Ví dụ Vườn có TRỒNG cam có nở hoa.
Trong bản gốc là Vườn có GIỒNG cam có nở hoa…
Nhiều câu , từ trong bài thơ không đúng với bản gốc làm thay đổi rất nhiều thậm chí khác hẳn tính chất câu thơ mà tác giả muốn tâm sự như trong câu cuối của khổ 6 : Hai đứa nhìn nhau KHÚC KHÍCH cười . Trong bản gốc là : Hai đứa nhìn nhau NGỚ NGẨN cười . Vì lúc đó là 2 đứa trẻ con uống rượu bị say nên ôm nhau ngủ quên đến sáng đã biết làm một cái gì đâu . Hi hi.
Quả thât có nhiều phiên bản khác nhau của bài tho này, không biết đâu là bản gốc đâu là bản phụ. Thơ Nguyê~n Bính bình dị, chân chất có lúc làm tưởng như ca dao, chính vì phô biến nên được nhớ ra thành nhiều bản khác nhau. Có một bản khác cho bo^’n câu cuo^i ba`i:
Nhưng mộng mà thôi, mộng mất thôi
Hoa tàn,rượu ế, ấy tình tôi,
Chie^`u nay tôi chă’p đôi tay lại,
Đư`ng gặp ngươ`i xưa nư~a, lạy giời.
thưởng rựơu thưởng hoa chưa vừa ý
muốn thưởng cả cô chủ quán Nhi
người ta có đôi , xa mộng mị
than thở mà chi, chửa thấy kì?
Tôi co sở hữu tập thơ 99 bài thơ tình cách đây hơn 20 năm,tôi thích nhất bài hoa với rượu và bài trăm câu một vần.Trong bài hoa với rượu có một số từ chưa chính xác,như ở khổ 2 là: Suốt ngày…
khổ 3 là: Đem bỏ đầy nồi…
khổ 6 Hai đứa nhìn nhau ngớ ngẩn cười
khổ 7 Tôi có nàng dâu giúp đỡ rồi
khổ 8 Thưở ấy yên vui thật thái bình
khổ 11 Hoa hết thơm rồi rượu hết cay
khổ 14 Hồn vẫn trong mà mộng vẫn trinh
khổ 16 Bến đò đông, vắng, chợ gần xa
khổ 18 Một buổi chiều nào lạnh gió mưa
khổ 25 Gặp lại nhau chi nữa lạy Giời
Bây giờ yêu nghĩa là vào sàn nhảy
Có ai ngồi học Nguyễn Bính tán đâu
Bây giờ yêu nghĩa là SỜ EM SƯỚNG( SMS)
Có ai ngồi ý tứ đến đau đầu
Hoa với rượu hay mưa xuân nữa
Anh lái đò, người hàng xóm,tha hương,…
Nhiều nhiều nữa, sẽ còn ai nghiền ngẫm?
Mộng mà thôi, sẽ là mộng mất thôi
Khi đọc thơ thì phải đọc đúng bản gốc mới hay, như thế người đọc được ngẫm nghĩ tác giả muốn nói gì qua bài thơ. Nếu bài thơ bị sủa thì không còn là thơ gốc nữa, không đáng để đọc. 1 bài thơ khi bị sửa sẽ mất hết giá trị của nó.