Mẹ của anh
Phải đâu mẹ của riêng anh
Mẹ là mẹ của chúng mình đấy thôi
Mẹ tuy không đẻ không nuôi
Mà em ơn mẹ suốt đời chưa xong
Ngày xưa má mẹ cũng hồng
Bên anh mẹ thức lo từng cơn đau
Bây giờ tóc mẹ trắng phau
Để cho mái tóc trên đầu anh đen
Đâu con dốc nắng đường quen
Chợ xa gánh nặng mẹ lên mấy lần
Thương anh thương cả bước chân
Giống bàn chân mẹ tảo tần năm nao
Lời ru mẹ hát thuở nào
Chuyện xưa mẹ kể lẫn vào thơ anh
Nào là hoa bưởi hoa chanh
Nào câu quan họ mái đình cây đa
Xin đừng bắt chước câu ca
Đi về dối mẹ để mà yêu nhau
Mẹ không ghét bỏ em đâu
Yêu anh em đã là dâu trong nhà
Em xin hát tiếp lời ca
Ru anh sau nỗi lo âu nhọc nhằn
Hát tình yêu của chúng mình
Nhỏ nhoi giữa một trời xanh khôn cùng
Giữa ngàn hoa cỏ núi sông
Giữa lòng thương mẹ mênh mông không bờ
Chắt chiu từ những ngày xưa
Mẹ sinh anh để bây giờ cho em.
Thật là tuyệt vời, nếu như Xuân Quỳnh còn sống, để được làm mẹ chồng, được nghe đứa con dâu đọc bài “Mẹ của Anh”. Xin gửi đến hương hồn chị mấy dòng cảm nhận của tôi .
Xin chào từ biệt Xuân Quỳnh
Chị đi để bóng với hình lại đây
Cầu mong trên cõi đời này
Bao người con gái , cũng hay như Quỳnh.
Vũ Ngọc Giang.
Làm thơ viết về mẹ chồng nàng dâu xưa nay là việc khó! Song với sự mẫn cảm đầy nữ tính,cùng với tâm hồn cao khiết tài hoa. Xuân Quỳnh đã tạo cho người đọc một cảm nhận sâu sắc,chân thành đức hy sinh của Người phụ nữ Việt Nam dịu dàng ngời sáng. Bởi đây là tình yêu cao thượng không một chút nhỏ nhoi chỉ biết có người mình yêu:
Thương anh thương cả bước chân
Giống bàn chân mẹ tảo tần năm nao.
Đọc thơ Xuân Quỳnh tâm hồn con người bỗng sáng láng hơn lên,cao khiết hơn lên,hiểu và thông cảm,yêu thương nhau hơn để sống và làm việc,chia sẻ hết lòng vì nhau.
Kính chúc gia đình chi an giấc ngàn thu!
Xin được viết phần đầu bình luận bài thơ : Mẹ của anh.
Trong tình yêu đôi lứa ,khi người con gái tìm được “Một nửa của riêng mình”.Cũng là lúc họ tự gánh lấy trách nhiệm dâu con cùng buồn vui với người chồng yêu dấu! Đó là truyền thông,tâm nguyện của người phụ nữ Việt Nam dịu dàng ,giầu đức hy sinh…
Một nửa của con là công sinh thành,dưỡng dục của Mẹ. Để bây giờ thành xương,thành thịt với gương mặt ngời sáng tin yêu,với vồng ngực nở nang đôi vai vạm vỡ và vòng tay ấm áp ân tình – Người mà con được gục đầu vào tin yêu,trao gửi. Bài thơ mở đầu như một sự khái quát về nghĩa vụ và trách nhiệm. Những câu thơ sau là những liên tưởng ,so sánh bằng hình ảnh của quá khứ,hiện tại giữa Mẹ và con một cách bất ngờ và tài hoa…Thơ Xuân Quỳnh tạo được chiều sâu của ba chiều không gian trong tâm thức người đọc giữa mẹ và con trong sự hòa nhập, nuôi lớn và san sẻ. Mẹ đã không quản bất kỳ gian khổ, hy sinh nào kể cả tuổi trẻ, sắc đẹp. Người con được yêu đã mang một phần máu thịt,tâm hồn, hiểu biết và khát vọng của mẹ. Yêu con trai mẹ,từ nay con xin lãnh trách nhiệm cất lời ru ngọt ngào từ trái tim dịu dàng trong tình yêu bao la của mẹ giữa cỏ cây, sông núi để được cùng nhau đứng mũi chịu sào đi đến bến bờ hạnh phúc!……..
Mối quan hệ nàng dâu mẹ chồng, trước giờ có ai mà không ngại va chạm, nhưng với Xuân Quỳnh, đó là một tình cảm hết sức thiêng liêng. Nhà thơ viết về “mẹ của anh” bằng những lời thơ chân thật, giản dị mà ấm nồng tình cảm. Nó không chỉ xuất phát từ tấm lòng yêu thương mà còn là sự tri ân sâu sắc đấng sinh thành. Đọc bài thơ mà không ngăn được lòng thương. Thương những vần thơ đậm đà tình nghĩa, thương tâm hồn người con dâu nghệ sĩ sao mà hồn hậu, thơm thảo đến thế ! Phải thương lắm, hiểu lắm, nặng lòng lắm mới có thể viết nên những lời thơ ấy. Hỏi có bà mẹ chồng nào đọc bài thơ mà không xúc động … để thấy thương dâu ?!
” Mẹ của anh” – bài thơ có đề tài chạm đến một vấn đề rất quen thuộc trong đời sống của phụ nữ chúng ta. Đề tài viết về mẹ, nhưng là mẹ của một nửa kia. Bài thơ thật ấm áp và chan chứa nghĩa tình.
Ngay từ khổ thơ đầu tiên nhà thơ đã tâm tình với chúng ta những điều vô cùng có ý nghĩa:
Phải đâu mẹ của riêng anh
Mẹ là mẹ của chúng mình đấy thôi
Mẹ tuy không đẻ không nuôi
Mà em ơn mẹ suốt đời chưa xong
Mẹ không phải của riêng anh đâu, mẹ là của chung chúng mình đấy. Mẹ tuy không đẻ không nuôi em nhưng em ơn mẹ suốt đời vì nhờ có mẹ em mới có anh. Mà sự hàm ơn ấy suốt cả cuộc đời em trả mẹ cuãng chưa xong. Lí lẽ của Xuân Quỳnh thật giản dị và đúng như chân lí.
Những câu thơ tiếp theo Xuân Quỳnh điểm lại những nỗi vất vả chuân chuyên trong cuộc đời của mẹ bằng một sự cảm thông rất sâu sắc:
Ngày xưa má mẹ cũng hồng
Bên anh mẹ thức lo từng cơn đau
Bây giờ tóc mẹ trắng phau
Để cho mái tóc trên đầu anh đen
Đâu con dốc nắng đường quen
Chợ xa gánh nặng mẹ lên mấy lần
Thương anh thương cả bước chân
Giống bàn chân mẹ tảo tần năm nao
Ngày xưa mẹ cũng từng nhan sắc như bao người con gái khác, nhưng vì thức bên anh qua từng cơn đau nên giờ đây tóc mẹ đã bạc trắng. Cách viết rất hay với biện pháp đối lập Xuân Quỳnh đã tôn vinh công ơn của mẹ, và người đọc sẽ thấu hiểu sâu sắc vô cùng một điều mà ai cũng biết nhưng đôi lúc lại lãng quên:
“Bây giờ tóc mẹ trắng phau
Để cho mái tóc trên đầu anh đen”.
Cuộc sống nhiều vất vả của mẹ cũng được tái hiện qua những hình ảnh quen thuộc: con đường dốc nắng, chợ xa gánh nặng. Mẹ tảo tần sớm khuya để anh khôn lớn, để bây giờ em có anh chính vì lẽ đó mà:” Thương anh thương cả bước chân
Giống bàn chân mẹ tảo tần năm nao”.
Xuân Quỳnh thật đằm thắm và tình nghĩa khi viết những câu thơ trên. Em thương anh em cũng thương từng bước chân của mẹ đã từng lặn lội năm xưa.
Thời gian trôi qua, anh đã thành nhà thơ, bóng dáng của mẹ có trong thơ anh, trong sự trưởng thành của anh:
Lời ru mẹ hát thuở nào
Chuyện xưa mẹ kể lẫn vào thơ anh
Nào là hoa bưởi hoa chanh
Nào câu quan họ mái đình cây đa
Ở đây ta bắt gặp những lí thuyết khoa học rất quen thuộc: Di truyền học và Môi trường học. Mẹ di truyền cho anh nguồn gen của mình để anh có cái tinh tế, thông minh của một nhà thơ. Mẹ tạo ra môi trường để anh phát triển được tài năng của mình. Vì thế:
Xin đừng bắt chước câu ca
Đi về dối mẹ để mà yêu nhau
Đừng dối mẹ nhé anh. Dù là dối mẹ để yêu em. Lời khuyên là sự hi sinh của người con gái nhưng sự hi sinh ấy thể hiện nhân cách rất đẹp của người con gái ấy. Xuân Quỳnh không chỉ là nhà thơ viết bằng cảm xúc mà chị còn viết bằng trí tuệ và hiểu biết, điều này lí giải tại sao thơ Xuân Quỳnh có sức sống lâu bền đến thế.
Xuân Quỳnh bằng tình cảm và trí tuệ đã chỉ rõ tình cảm của mẹ đối với mình- nàng dâu
Mẹ không ghét bỏ em đâu
Yêu anh em đã là dâu trong nhà
Mẹ không ghét bỏ em, em biết rõ điều đó. Em yêu anh nên em đã làm dâu của mẹ. ” Dâu là con” và em đã là con của mẹ. Thật chí lí và sâu sắc.
Từ tình cảm với mẹ Xuân Quỳnh nghĩ về tình yêu của mình:
Em xin hát tiếp lời ca
Ru anh sau nỗi lo âu nhọc nhằn
Hát tình yêu của chúng mình
Nhỏ nhoi giữa một trời xanh khôn cùng
Giữa ngàn hoa cỏ núi sông
Giữa lòng thương mẹ mênh mông không bờ
Em xin được hát tiếp lời ca của mẹ để ru anh sau bao nỗi lo âu nhọc nhằn của cuộc đời. Tình yêu của chúng mình thật nhỏ nhoi giữa không gian mênh mông và cuộc đời rộng lớn, giữa biếc xanh của hoa cỏ , núi sông và đặc biệt cũng thật nhỏ bé so với lòng thương yêu vô bờ bến của mẹ.
Hai câu kết của bài thơ thật giản dị mà sâu lắng:
Chắt chiu từ những ngày xưa
Mẹ sinh anh để bây giờ cho em.
Từ những nhọc nhằn, từ những chắt chiu của ngày xa xưa mẹ đã sinh anh cho em, chính vì vậy mẹ là ân nhân vĩ đại nhất của cuộc đời em. Anh yêu em bao nhiêu, anh tuyệt vời bao nhiêu, em càng ơn mẹ bấy nhiêu. Tình yêu của em giành cho anh tỉ lệ thuận với tình cảm em giành cho mẹ.
Có còn gì xúc động hơn tấm lòng của con dâu giành cho mẹ ở những câu thơ này.
Trong ” truyền kỳ mạn lục”, Nguyễn Dữ cũng đã viết về một người con dâu hiếu thảo là nàng Vũ Nương. Nàng đã thay chồng chăm mẹ trong những năn tháng chồng đi chinh chiến vô cùng chu đáo. Chính mẹ chồng nàng đã nói với nàng rằng : trời xanh kia không bao giờ phụ lòng tốt của con. Rồi nàng Cúc Hoa trong vở chèo ” Tống Trân – Cúc Hoa” đã láy thịt của mình cho mẹ chồng ăn qua cơn đói khi bị lạc trong rừng. Từ những câu chuyện cảm động đó ta thấy bài thơ ” Mẹ của anh” của Xuân Quỳnh không phải chỉ thể hiện tấm lòng của nhà thơ mà còn là bài học đạo đức, là lời khuyên về cách sống cách cư xử đối với bạn đọc.
” Mẹ của anh” là bài thơ viết về tình cảm của con giành cho mẹ, nhưng không chỉ như thế bài thơ còn là tình đời, tình người sâu sắc. Vượt qua mọi giứoi hạn của thời gian, bài thơ mãi mãi thiêng liêng, mãi mãi có dư âm vang vọng trong lòng bạn đọc chính vì giá trị nhân văn đẹp đẽ của nó.
Chiều 13-7-2010
Thật là hay, trang này làm cho minh thấy yêu thơ, yêu những nhà thơ tài hoa của nền văn học Việt nam, yêu quê hương tha thiết