Nghe tắc kè kêu trong thành phố
tắc kè
tắc kè
tôi giật mình
nghe
trên cành me góc đường Công Lý cũ
cái âm thanh của rừng lạc về thành phố
con tắc kè
sao mày ở đây?
sáng ra nhìn soi mói mọi cành cây
chả thấy con tắc kè đâu cả
khi chùm đèn thuỷ ngân xanh lên trong vòm lá
tắc kè kêu như tiếng ai vọng về
chợt hiện về thăm thẳm núi non kia
dưới lá là hầm, là tăng, là võng
là cơn sốt rét rừng vàng bủng
là muỗi, vắt, bom, mìn, vực sâu, đèo trơn
những đoàn quân đi xuyên Trường Sơn
ngủ ôm súng suốt một thời tuổi trẻ
đêm trăn trở đố nhau
bao giờ về thành phố?
con tắc kè nghe, nhanh nhảu nói: sắp về
sắp về
sắp về…
người bạn tôi rung võng cười khoái trá
ấy là lúc những cánh rừng trút lá
mùa khô năm một ngàn chín trăm bảy tư
ăn tết rừng xong, từ giã chú tắc kè
chúng tôi xuôi, ào ào cơn lũ đổ
các binh đoàn tràn vào thành phố
đang mùa thay lá những hàng me
lá me vàng lăn tăn trải thảm phố hè
chồi non lăn tăn nơi đầu cành run rẩy
cơn gió thoảng chút hương rừng đâu đấy
hạt mưa đầu mùa trong suốt giữa lòng tay
người bạn tôi không về tới nơi này
anh gục ngã bên kia cầu Xa lộ
anh nằm lại trước cửa vào thành phố
giây phút lạnh lùng chấm dứt cuộc chiến tranh
đồng đội, bao người không về tới như anh
nằm lại Cầu Bông, Đồng Dù và xa nữa
tất cả họ, suốt một thời máu lửa
đều ước ao thật giản dị:
sắp về.
qua hai mùa thay lá những hàng me
cái tết hoà bình thứ ba đã tới
chao ôi nhớ tết rừng không hương khói
đốt nhang lên
chợt hiện tiếng tắc kè
tôi giật mình
nghe
có ai nói ở cành me
sắp về…
TP.Hồ Chí Minh, Tết Mậu Ngọ, 1978
Những tiếng đồng vọng “tắc kè-sắp về” nghe mà nhói cả tim. Tôi thấm thía những nỗi đau chiến tranh từ bài thơ này. Ngôn ngữ thơ đầy âm thanh, hình ảnh và ngập tràn tình cảm đau xót nhớ thương. Người còn sống như thấy mình mắc nợ! Sự hi sinh của những chàng trai cho đất nước thật lớn lao. Với tôi hai câu thơ này thật dữ dội :
Những đoàn quân đi xuyên Trường Sơn
Ngủ ôm súng suốt một thời tuổi trẻ
(nhưng tôi vẫn nghĩ dùng từ “những chàng trai” liên kết với “ngủ ôm súng” sẽ gợi nhiều rung cảm hơn). Cám ơn tác giả đã cho tôi những cảm xúc này.