Khúc hát sông quê
Ngỡ như người đã hát thay tôi
ngỡ như tôi đã lẫn vào câu hát
tuổi thơ ơi!!
quá nửa đời phiêu dạt
ta lại về úp mặt vào sông quê
như thuở nhỏ
úp mặt vào lòng mẹ
để tìm sự chở che…
*
Xin bắt đầu từ hạt phù sa
ta cúi nhặt tình cờ bên bờ sông tháng Chạp
ôi! Phù sa
những cá thể tự do trong hành trình của đất
đêm nao
chớp bể, mưa nguồn
trong cơn thác lũ
trong sóng đỏ
đất đi
kiến tạo
sinh thành…
*
Em ơi!
quả ớt cay bổi hổi
trên bãi sông
thuở chưa dấu chân người
anh nghe nói
có một thời
tất cả còn hoang dại
tổ tiên ta chỉ hái lươm mà thôi
lại nghe nói
thở ta chưa biết ăn gì cả
ta cùng cây cỏ sinh đôi
rồi cây cỏ ăn ta
rồi ta ăn cây cỏ
cũng là khi cay đắng, ngọt bùi
ta và đất kết giao
lấy dòng sông làm lời thề non nước…
*
Chẳng biết ta đã ăn ở thế nào với đất
mà đất lở sông ơi!
nơi ta chăn trâu thả diều ngày cũ đã đâu rồi
hạt đất quê ta giờ đã bồi về đâu chẳng biết
có làng xóm nào sinh
có hòn đảo nào sinh
từ hạt đất bờ sông quê ta lở
như cuộc đời ta khuyết hao
để đắp bồi rờ rỡ
những sớm má hồng ríu rít cháu con ta…
*
Này dòng sông!
ai đã đặt tên cho sông là sông Cả?
ai đã gọi sông Cả là sông Lam ?
ta đơn giản chỉ gọi là con sông quê hương
tháng ba phù sa sóng đỏ
cá mương đớp ngọn lúa đòng đòng
tháng năm
ta lặn bắt cá ngạnh nguồn
tháng chín
cá lòng bong
ta thả câu bằng mồi con giun vạc
tháng chạp
ta nếm vị heo may trên má em hồng…
Để rồi ta đi khắp núi sông
ta lại gặp
tháng ba… tháng năm… tháng chạp
trong vị cá sông
trên má em hồng…
*
Này dòng sông
ngươi còn nhớ chốn ta ngồi ngóng mẹ
phiên chợ Lường vời vợi tuổi thơ ta
sao ngày ấy ta dễ ngoan đên thế
mẹ cho ta một xu bánh đa vừng
ta ngoan hết một ngày
ta ngoan suốt cả năm
ta thương mẹ đên trọn đời ta sống
quê hương ta nghèo lắm
ta rửa rau bến sông cho con cá cùng ăn
ta mổ lợn
con quạ khoang cũng ngồi chờ chia thịt
cá dưới sông cũng có Tết như người trên bãi sông
ta trồng cây cải tươi
ta ăn lá còn bướm ong thì hút mật
lúa gặt rồi – còn lại rơm thơm
trâu đủng đỉnh nhai cả mùa đông lạnh…
*
Cùng một bến sông
phía dưới trâu đằm
phía trên ta tắm…
trong ký ức ta
sao ngày xưa yên ổn quá chừng
một dòng xanh trong chảy mãi đến vô cùng !…
(*) Trích trường ca Thời gian khắc khoải
Bài thơ này đã được nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo phổ nhạc thành nhạc phẩm cùng tên.
Dưới đây là phiên bản do Anh Thơ trình bày.
Lê Huy Mậu là một nhà thơ xuất sắc trong thi đàn Việt Nam hiện đại. Tác phẩm của ông như một lời tự nhủ, tự kể của con tim đang thổn thức, đang rung động, đang mơ màng, đang nhớ về những hồi ức đẹp của mình với quê hương.
Một người bạn, mà đúng nghĩa hơn là người anh, trong một lần gặp gỡ nói với tôi một vài câu trong lời của bài hát mà anh còn nhớ lại khi anh một người bạn hát trong một lần :hội ngộ”… Anh ta rất yêu bài hát đó… Tôi tò mò về và tìm kiếm và sau đó báo cho anh, và đó chính là bài “khúc hát sống quê” của Nguyễn Trọng Tạo, phổ trên lời thơ Lê Huy Mậu… được trình bày từ ca sỹ Anh Thơ… Tôi yêu bài hát và dowload về máy để nghe đi nghe lại đến… thuộc luôn cả bài chỉ trong vòng 20 phút… Tôi yêu nó không chỉ vì tôi yêu âm nhạc mà thực sự trong bài hát như có bóng dáng của mình hiện hữu, tôi nhớ quê hương, nhớ “khúc hát sông quê” đến da diết…
Cảm ơn! Xin cảm ơn nhạc sỹ Nguyễn Trọng Tạo đã chấp cánh cho “khúc hát sông quê” bay cao hơn để chúng tôi cùng được sẻ chia những nỗi niềm… Cảm ơn ca sỹ Anh Thơ với giọng điệu ngọt ngào mang chuyển “khúc hát sông quê” để mỗi ai xa quê cùng yêu hơn cuộc sống, yêu hơn “khúc hát sông quê”.
Chắc tôi cũng như hàng triệu thính giả, độc giả khác, thật khó mà dửng dưng được khi nghe bài hát: “Khúc hát sông quê”. Nhất là khi mình cũng xuất thân từ làng quê mà ra đi. Đã nghe hát nhiều lần nhưng đêm rằm tháng Giêng năm nay mới được nghe tác giả bài thơ tự đọc thơ mình (trên radio) tại Văn Miếu Quốc tử giám). Nay tự mình đọc bài thơ cứ thấy tuổi thơ của mình giàn ra trước mắt. Dẫu quê tôi không gần sông Cả, sông Lam. Mẹ ta nghèo nên một xu bánh đa cũng quí, mang tình thương đi suốt cả cuộc đời. Lại nữa, “Cùng một bến sông, phía dưới trâu đằm, phía trên ta tắm…” là một hình ảnh rất giản dị nhưng có lẽ là một hạnh phúc vô bờ của những đứa trẻ chăn trâu như chúng tôi. Tuổi thơ đã ra đi rất xa. Nay muốn quay trở lại hãy đọc “Khúc hát sông quê”. Xin chân thành cảm ơn tác giả đã cho tôi sống lại ký ức ngày xưa, mãi mãi không mờ!
Khúc hát sông quê là nỗi lòng nhớ quê vời vời của những người xa quê. Tuổi thơ êm đềm, ngọt ngào mà mỗi lần nhớ lại đều rưng rưng nước mắt. Cảm ơn nhà thơ Lê Huy Mậu vì ông đã nói hộ tâm trạng cua rất nhiều con người không chỉ riêng người dân Nghệ An. Cảm ơn nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo đã biến tấu bài thơ thành khúc nhạc dịu êm ru hồn mỗi người những lúc Nhớ! Đọc bài thơ rồi nghe bài hát mới cảm nhận được sự đồng điệu của hai tâm hồn. Sự đồng điệu này phải chăng nó mang tên Nhớ quê!!!
Khúc Hát Sông Quê đưa ta về với nơi ta cắt rốn, về với Mẹ hiền bao năm xa cách, sóng vỗ lòng mang về kỹ ức tuổi thơ xưa. Xin chân thành biết ơn Nhà thơ Lê Huy Mẫn và Nhạc sỹ Nguyễn Trọng Tạo rất nhiều.
Có lẽ những ai vì mưu kế sinh nhai phải phiêu dạt xứ người như tôi, khi nghe bài “Khúc hát sông quê” Thơ của Lê Huy Mậu, nhạc Nguyễn Trọng Tạo, cảm thấy quê nhà như hiện hữu bên mình. Với những gợi ý từ bài thơ “Khúc hát sông quê”của Lê Huy Mậu, Nguyễn Trọng Tạo dựa trên nền dân ca xứ Nghệ chuyển thành ca khúc quá hay đã làm cho bài thơ của Lê Huy Mậu đọng mãi trong lòng những người xa xứ như tôi. Xin cảm ơn nhà thơ Lê Huy Mậu và nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo.
Có lẽ những ai vì mưu kế sinh nhai phải phiêu dạt xứ người như tôi, khi nghe bài “Khúc hát sông quê” Thơ của Lê Huy Mậu, nhạc Nguyễn Trọng Tạo, cảm thấy quê nhà như hiện hữu bên mình. Tôi chưa đọc hết bài thơ của Lê Huy Mậu, nhưng với âm nhạc của Nguyễn Trọng Tạo đã làm cho bài thơ của Lê Huy Mậu đọng mãi trong lòng những người xa xứ như tôi. Xin cảm ơn nhà thơ Lê Huy Mậu và nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo.
Sông dịu dàng, phúc hậu và bao dung; Sông yên ả khép mình với bộ cánh củ mèm, quê mùa = SÔNG QUÊ!!!
Mỗi lần nghe Khúc hát sông quê thực sự như được trở về với tuổi thơ yêu dấu với bao kỷ niệm buồn vui. Mẹ là quê hương, quê hương là mẹ và dòng sông quê hương cũng chính là người mẹ của chúng ta. Xin cảm ơn nhà thơ Nguyễn Huy Mậu, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo và ca sĩ Anh Thơ đã mang đến cho chúng ta một bài hát hay đến thế