Hoa cỏ may
Tác giả: Xuân Quỳnh
Cát vắng, sông đầy, cây ngẩn ngơ
Không gian xao xuyến chuyển sang mùa
Tên mình ai gọi sau vòm lá
Lối cũ em về nay đã thu.
Mây trắng bay đi cùng với gió
Lòng như trời biếc lúc nguyên sơ.
Đắng cay gửi lại bao mùa cũ
Thơ viết đôi dòng theo gió xa
Khắp nẻo dâng đầy hoa cỏ may
Áo em sơ ý cỏ găm đầy.
Lời yêu mỏng mảnh như màu khói,
Ai biết lòng anh có đổi thay?
Bài thơ rất hay với những cảm xúc suy tư trầm lặng. Nếu bạn là người đang yêu có lẽ rất đồng cảm với dòng cảm xúc ấy. Phải chăng lời yêu mỏng mảnh như mây khói như lòng người luôn đổi thay. Đọc câu thơ ấy ta vô tình nhớ tới Hàn Mặc Tử:
“Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà”
Lời yêu mỏng mảnh như màu khói
Ai biết lòng anh có đổi thay
Khiến ta một thoáng nhớ về những dòng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng của Hàn Mặc Tử trong bài “Đây thôn Vĩ Dạ”, một chút nghi ngờ xa xôi, một chút vấn vương mờ ảo, tất cả đã giống như màu hoa cỏ may phủ trắng lối em về …
” Hoa cỏ may” là một bài thơ có tính triết lí rất sâu sắc của Xuân Quỳnh. Đọc ” Hoa cỏ may” độc giả sẽ thoáng buồn vì một qui luật nghiệt ngã của tình yêu, nhưng cũng cảm nhận được cái trong trẻo của tâm hồn Xuân Quỳnh cũng như tâm hồn của rất nhiều người phụ nữ khác trong cuộc đời.
Bài thơ được mở đầu bằng:
Cát vắng, sông đầy, cây ngẩn ngơ
Không gian xao xuyến chuyển sang mùa
Tên mình ai gọi sau vòm lá
Lối cũ em về nay đã thu.
Khoảnh khác giao mùa vốn luôn làm xao xuyến tâm hồn. Nhà thơ như nghe thấy trong không gian với cát trắng, sông đầy, cây ngẩn ngơ ấy tiếng gọi tên mình. Mùa thu đã đến rõ nhất trên lối cũ em về. Mùa thu thấm đẫm không gian và thấm đẫm hồn người.
” Hoa cỏ may ” cũng được viết khi nhà thơ đã sang mùa thu của cuộc đời. Điều dó lí giải tai sao nhà thơ lại mở ra trước mắt người đọc một không gain thu xao xuyến đến thế! Mây trắng đã theo đi cùng gió. Bao đắng cay cũng đã gửi lại cho mùa cũ. Lòng đã yên ắng trở lại và trong trẻo như trời biếc. Xuân Quỳnh rất tài khi phơi trải lòng mình, vừa thành thật vừa xúc động:
Mây trắng bay đi cùng với gió
Lòng như trời biếc lúc nguyên sơ.
Đắng cay gửi lại bao mùa cũ
Thơ viết đôi dòng theo gió xa
Khổ thơ cuối cùng ta đọc được ở đó vẫn niềm khát khao yêu và được yêu mãnh liệt của một trái tim phụ nữ hồn hậu. Nhưng ta cũng gặp ở đây một qui luật rất nghiệt ngã của tình yêu. Tình yêu rất đẹp, nhưng phàm cái gì đẹp đều rất mong manh, rất dễ thay đỏi theo thời gian và theo những biến động của cuộc đời. ở đây Xuân Quynh cũng đã đạt đến đọ sâu sắc như Targo đã từng phát hiện ra một qui luật cũng nghiệt ngã không kém tồn tại trong tình yêu:
” Trái tim anh cũng ở gần em như chính đời em vậy
Nhưng chẳng bao giờ em biết trọn nó đâu” ( Bài thơ số 28)
Bằng hình ảnh ” Hoa cỏ may ” rất độc đáo Xuân Quỳnh đã dưa người đọc đến một triết lí:
“Khắp nẻo dâng đầy hoa cỏ may
Áo em sơ ý cỏ găm đầy.
Lời yêu mỏng mảnh như màu khói,
Ai biết lòng anh có đổi thay?”
Câu hỏi tu từ ở cuối bài thơ như xoáy vào lòng độc giả, mang đén một thoáng buồn, một thoáng xót xa…
Đọc lại ” Hoa cỏ may” ta thấy người phụ nữ trong Xuân Quynh thật đẹp, thật đáng nể trọng. Dù cuộc đời có nghiệt ngã bao nhiêu, chị vẫn yêu bằng cả trái tim mình.
Mỗi khi nhớ lại bài thơ này,dường như kỉ niệm xưa lại về bên tôi
“Lời yêu mỏng mảnh như màu khói
Ai biết lòng anh có đổi thay?”
“Lời yêu chẳng mảnh như làn khói
Anh biết lòng anh chẳng đổi thay”
vậy mà giờ người ở đâu? sao còn mình tôi đơn lẻ trên quãng đường đê ngập đầy cỏ may buốt giá?
người ở đâu để bài thơ này trở thành hoài niệm của lòng tôi, để mỗi mùa cỏ may về tôi lại buồn thầm gọi ” Hoa cỏ may”