Những bông hoa không chết
Chúng ta ra đi chiến tranh mùa đông
Khói xám phủ những toa tàu mù mịt
Tờ báo cũ rơi trên chồng gạch ướt
Người bẻ ghi râu bạc đứng im lìm
Chúng ta ra đi chiến tranh mùa đông
Tiếng ai hát khuất vào nẻo tối
Gió thổi tung những trang sách trên bàn
Cuốn hình học không gian và tập thơ Blốc
17 tuổi lòng ai không hồi hộp
Khi ngồi trong rạp hát đợi màn lên
Tuổi thơ bỏ ta bay mất như chim
Tiếng bom nổ những khu nhà đổ sụp
Chúng ta ra đi chiến tranh mùa đông
Ta kịp biết gì đâu
Vừa hết trẻ con đã là người lính
Cô bạn gái cánh tay trần rám nắng
Ngực phập phồng thở mạnh đến lo âu
Đừng nói với ta những lời hào nhoáng về chiến tranh
Tuổi trẻ ta đã qua bạn bè ta đã chết
Ta đã vượt bao đèo cao chót vót
Bao điều nhà trường chẳng dạy cho ta
Nghĩ lại giễu cười những giấc mộng tuổi thơ
Giờ trong ta vui buồn đều nín lặng
Một thế hệ cứng đi như thỏi sắt
Nhưng xoáy ngầm vẫn cuộn ở lòng sông
Ta sẽ trở về. Thành phố mùa xuân.
Dẫu hàng xóm chẳng nhận ra ta được
Dẫu mẹ già đã trắng phơ tóc bạc
Bước lên thềm ta sẽ gọi: Mẹ ơi!
Qua khổ đau con đã lớn lên rồi
Mẹ hãy nghỉ ngơi, con sẽ làm mọi việc…
Những bạn bè đã chết
Cũng sẽ trở về như những bông hoa
Cắt xuân trước, tháng Giêng sau lại mọc
Những bông hoa không chết bao giờ.
“ Những bông hoa không chết” – cách nhìn nhận về chiến tranh rất có chiều sâu của Lưu Quang Vũ
Chiến tranh đã đi qua nhiều năm, nhưng dư âm của nó còn mãi trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Nhìn nhận về những cuộc chiến đã qua của cả dân tộc là cả một vấn đề. Lưu Quang Vũ cũng thể hiện cách nhìn nhận về chiến tranh rất riêng của mình qua bài thơ “ Những bông hoa không chết”
Chúng ta ra đi chiến tranh mùa đông
Khói xám phủ những toa tàu mù mịt
Tờ báo cũ rơi trên chồng gạch ướt
Người bẻ ghi râu bạc đứng im lìm
Chúng ta ra đi chiến tranh mùa đông
Tiếng ai hát khuất vào nẻo tối
Gió thổi tung những trang sách trên bàn
Cuốn hình học không gian và tập thơ Blốc
Khung cảnh tan nát, mất mát của chiến tranh tràn ngập hai khổ thơ đầu. Nhà thơ gắn chiến tranh với mùa đông lanh lẽo để phần nào lột tả được cái tàn nhẫn đến vô cảm của chiến tranh. Bức tranh cuộc sống thời chiến hiện lên với khói xám mù mịt, tờ báo cũ rơi trên chồng gạch ướt, người bẻ ghi đứng im lìm , với cuốn hình học không gian, và tập thơ của Bloc bị thổi tung trên bàn học. Tác giả đã nhìn chiến tranh bằng con mắt vừa khách quan vừa có tầm khái quát và hình tượng nên hình ảnh của chiến tranh có sức ám ảnh lớn ở những câu thơ này. Khổ thơ tiếp theo tác giả viết về hình ảnh của bản thân mình và biết bao người trẻ tuổi đã từng đi qua chiến tranh:
17 tuổi lòng ai không hồi hộp
Khi ngồi trong rạp hát đợi màn lên
Tuổi thơ bỏ ta bay mất như chim
Tiếng bom nổ những khu nhà đổ sụp
Chúng ta ra đi chiến tranh mùa đông
Ta kịp biết gì đâu
Vừa hết trẻ con đã là người lính
Cô bạn gái cánh tay trần rám nắng
Ngực phập phồng thở mạnh đến lo âu
Đừng nói với ta những lời hào nhoáng về chiến tranh
Tuổi trẻ ta đã qua bạn bè ta đã chết
Ta đã vượt bao đèo cao chót vót
Bao điều nhà trường chẳng dạy cho ta
Nghĩ lại giễu cười những giấc mộng tuổi thơ
Giờ trong ta vui buồn đều nín lặng
Một thế hệ cứng đi như thỏi sắt
Nhưng xoáy ngầm vẫn cuộn ở lòng sông
Những chàng trai 17 tuổi lòng đầy hồi hộp khi ngồi trong rạp hát đợi màn lên để xem một vở kịch. Vậy mà tuổi thơ bay vèo đi mất như cánh chim để những chàng trai ấy phải chứng kiến cảnh những căn nhà sụp đỏ vì bom đạn. Thật tiếc cho tuổi trẻ mộng mơ.
Chúng ta ra đi chiến tranh mùa đông
Ta kịp biết gì đâu
Vừa hết trẻ con đã là người lính
Cô bạn gái cánh tay trần rám nắng
Ngực phập phồng thở mạnh đến lo âu
Nhà thơ đã nói rất thật về thế hệ trẻ của thời đại mình. Những chàng trai trẻ chưa kịp biết gì, chưa kịp hết thời trẻ con đã phải trở thành người lính dày dạn với đạnbom. Nhà thơ có nhắc tới cô bạn gái- có thể là mối tình đầu ngay cả trong giây phút yêu đương nồng nàn nhất cuãng phập phồng lo âu. Cả một thế hệ đã sống qua những tháng năm như thế để trở thành chai cứng, rắn như thỏi sắt
Giờ trong ta vui buồn đều nín lặng
Một thế hệ cứng đi như thỏi sắt
Nhưng trong thăm sâu tâm hồn lại là: “Nhưng xoáy ngầm vẫn cuộn ở lòng sông”. Bao khát khao và mộng mơ của tuổi trẻ vãn cuộn chảy như xoáy ngầm cuộn chảy trong lòng sông. Cách nói của nhà thơ thật hình tượng và thật ấn tượng. Thể hiện rất đúng khát vọng mạnh mẽ của tuổi trẻ thế hệ Hồ Chí Minh.
Chiến tranh sẽ đi qua, người lính sẽ trở về đầy hy vọng
Ta sẽ trở về. Thành phố mùa xuân.
Dẫu hàng xóm chẳng nhận ra ta được
Dẫu mẹ già đã trắng phơ tóc bạc
Bước lên thềm ta sẽ gọi: Mẹ ơi!
Qua khổ đau con đã lớn lên rồi
Mẹ hãy nghỉ ngơi, con sẽ làm mọi việc…
Dù hàng xóm không nhận ra, dù mẹ già tóc đã bạc trắng, Lời đầu tiên khi từ chiến tranh trở về là tiếng gọi “ mẹ ơi” tha thiết . Người lính- chàng trai 17 tuổi năm nào đã vững vàng khẳng định với mẹ:
Qua khổ đau con đã lớn lên rồi
Mẹ hãy nghỉ ngơi, con sẽ làm mọi việc…
Mẹ ơi con đã trở về, con sẽ làm mọi việc để mẹ được nghỉ ngơi. Con đã thực sự trưởng thành qua lửa đạn chiến tranh. Chiến tranh đã tôi luyện con thành một người cứng cỏi, không còn là cậu bé 17 tuổi năm xưa nữa .
Khổ thơ kết đã khép lại bài thơ bằng niềm tin bất diệt:
Những bạn bè đã chết
Cũng sẽ trở về như những bông hoa
Cắt xuân trước, tháng Giêng sau lại mọc
Những bông hoa không chết bao giờ.
Cách nhìn nhận về chiến tranh của nhà thơ Lưu Quang Vũ thật lạc quan. Tất cả những bạn bè đã nằn xuống đã trở thành những bông hoa và cũng sẽ trở về như những bông hoa :
Cắt xuân trước, tháng Giêng sau lại mọc
Những bông hoa không chết bao giờ.
Những bông hoa không bao giờ chết- đây là lời ngợi ca chân thành nhất , tuyệt vời nhất vè những con người đã nằm xuống trong chiến tranh.
Bài thơ” Những bông hoa không chết” đã thể hiện một cách nhìn nhận rất sâu sắc về chiến tranh. Chiến tranh ác liệt, bom đạn chết người sẽ làm con người được tôi luyện thành những thỏi sắt, nhưng trong tâm hồn những con người đã kinh qua chiến tranh vẫn cuồn cuộn chảy những khát vọng của tuổi trẻ. Những người vĩnh viễn nằm xuống sẽ như những đóa hoa không bao giờ chết. Lớp lớp những người trẻ tuổi sẽ lớn lên , và sẽ lần lượt đi qua đạn lửa để trở thành những bông hoa bất tử cho đến ngày toàn thắng. Cách nhìn chiến tranh của nhà thơ ở đây là cách nhìn nhận của một người yêu nước, của một tầm nhìn rất có chiều sâu: chiến tranh không phải chỉ lad sự hủy diệt mà còn là sự tôi luyện và trưởng thành và nâng con người đến tầm bất tử.