Hữu Loan là thực
Hay Hữu Loan chỉ là mơ
Anh còn sống
Hay anh mới hiện về
Từ xa lắm ngày xưa
Từ mới khai sinh chế độ?

– Kính chào anh Hữu Loan
Anh Từ Thức Nga Sơn
Ba mươi năm về động Hoa Vàng!
Đấy là câu chào tôi
Ở trụ sở Hội Nhà Văn Bình Trị Thiên
Của Hoàng Phủ Ngọc Tường
– Anh ơi! Khi đình chùa,
Hay thắng cảnh danh lam đều phá sạch
Thì làm gì còn
Những động Hoa Vàng
Ba mươi năm tôi trốn đời
Giữa chợ!

Ba mươi năm là theo ý riêng mình
Ở một chính thể không ai được
Có thái độ thứ ba
Ba mươi năm khắp nước
Bạn bè run sợ
Tò mò vô vàn
Nhưng đến thăm
Đến thăm
Thì đều nơm nớp
Sợ liên quan
Chỉ biết rằng
Cái tên Hữu Loan
Đã đi vào truyền thuyết
Vậy thì
Những chuyện xung quanh
Hữu Loan
Là có thật
Hay là thêu dệt

Ba Tư có chuyện một nghìn lẻ một đêm
Vận mệnh một bà phi một mất một còn
Vô cùng căng thẳng trước một tên bạo chúa
Chuyện Hữu Loan là chuyện
Một vạn chín trăm năm mươi ngày đêm gấp hơn
Mười lần chuyện Ba Tư
Vô cùng căng thẳng
Giữa hai bên
Một bên là chính quyền có
Đủ thứ nhân dân
Quân đội nhân dân
Tòa án nhân dân
Nhà tù nhân dân
Và nhất là
Cuồng tín nhân dân
Thứ bản năng ăn sống
Nuốt tươi
Ăn lông ở lỗ nguyên thủy
Được huy động đến
Tột cùng
Sẵn sàng hủy
Cũng như tự hủy…
Một bên nữa là
Một người tay không
Với nguyện vọng
Vô cùng thiết tha
Được làm người lương thiện
Nói thẳng
Nói thật
Bọn ác
Bọn bịp
Thì chỉ tên vạch mặt
Người nhân thì
Xin thờ
Như Thuấn Nghiêu

Ba mươi năm không phải chuyện
Một sớm một chiều
Một ngày tù đã dài
Như thế kỷ
Đấy là tù trong ngục tối
Không nghe thấy gì
Không nhìn thấy gì
Khác vô cùng với tù
Ngoài đời, tù giữa chợ
Lúc nào cũng phải chứng kiến
Phải thấy
Phải nghe
Một thứ tội hình
Tâm lý chiến
Lăng trì
Hoặc không cho vợ đi chợ
Hoặc không cho mình đi thồ
Hoặc tháng mấy lần
Phải lên Huyện Công An
Bắt làm lại làm đi
Nhai lại nhai đi
Thứ tự thuật mớ đời
Một trong những kiểu vân vân
Người làm tội sống người

Dưới đây là đối thoại
Bất đắc dĩ
Cố tránh mãi
Nhưng không sao tránh nổi
Đến phải liều
Phải nổ tung
Để khỏi phát điên:
– Anh oán Đảng?
– Mấy lần bỏ về
Mấy lần mời ra
Cho đi nước ngoài mấy lần
Không đi
Bỏ Đảng
Mấy lần mời lại
Không lại
Đảng không dìm
Ưu đãi vô cùng
Làm sao lại oán?
– Không oán sao lại bỏ về?
– Vì sợ không đủ tư cách làm
Đảng viên
Ăn cắp, khinh dân
Nay hứa mai hứa suông
Mà không biết nhục
Dốt mà cứ bám địa vị
Không chịu về
Là hại dân hại nước
Dốt như tôi mà chịu về
Có hại chỉ hại vợ hại con
– Sao anh không làm nhà?
– Vì tôi mắc làm người

Tôi đẩy xe đi
Đá nặng dốc dài
Dốc chang chang
Trên nắng dưới người
Nắng chảy ròng ròng
Từ lưng trần
Từ râu không cạo
Họ lại ngứa mồm:
– Đá anh thồ có nặng không?
– Lịch sử một đêm đã hỏi
Rùa bia Vĩnh Lăng:
– Bia đá dày cao Rùa thồ có nặng?
– Văn bia nặng hơn đá vạn vạn lần cộng với sức nặng
Thời gian mốc meo từ đầu kỷ mười lăm.
Trong quá trình xây dựng
Quốc gia này
Ta luôn luôn có mặt
Đã cho An Dương Vương
Móng thần
Để giữ Loa Thành
Lại về hồ Ngọc Sơn
Chờ Lê Lợi
Để dâng gươm báu
Trước khi về đội bia Vĩnh Lăng
Nếu không vì đức lớn
Của Ức Trai
Thì đâu ta đã chịu nằm
Mấy vạn năm rồi
Ta xa sông Lạc
Nguồn gốc huyền vi
Của vũ trụ huyền vi
Nguyên lý Dịch Kinh
Vua thánh Phục Hy
Đã đọc ở lưng ta
Sách gọi Lạc thư

Cuộc đối thoại
Đã mang lại gì
Cho đương sự?
Ngày hôm sau
Phòng thuế công an ráp vây
Bắt chợ
Đem bánh bún vợ tôi hắt xuống
Rãnh giao thông
Và đi dép lào lên trốc
Hôm ấy mất gạo con
Vợ tôi về
Vừa đi vừa khóc
Cháo lá lang già
Đổ xuống gầm mâm
Tôi phải vẹt lên ăn
Ăn cả đất
Nhắc lại bây giờ
Vẫn còn nghe ghê kến
Trong răng
Ngày hôm sau
Tôi đang thồ
Công an không cho tôi đi
Bắt quăng đá xuống
Khắp người tôi lạnh
Nổi da gà
Tôi run bắn
Nhưng kịp thời trấn tĩnh
– Như thế là các người không
Cho tôi làm ăn lương thiện
Chỉ có bọn làm ăn bất lương là tha hồ tự do?
Cấm làm ăn lương thiện
Chưa có nước đế quốc
Thực dân nào
Dám to gan vi phạm?
Tôi chỉ còn mỗi cách
Làm ăn lương thiện
Là mai tôi đi ăn mày
Và đừng nói là tôi
Bôi vàng
Bôi đen
Ai cả!
– Tại sao lại không đi làm
Cán bộ?
– Đi làm cán bộ và đi ăn cắp là tôi không đi
Người công an vội vã lên xe và như ném lại đằng sau:
– Thôi anh cứ việc thồ

Thế là tôi lại xếp đá lên xe
Và lại khom lưng đủn
Như Giê-xu cõng cây
Thập tự
Vừa đủn xe
Tôi vừa hát lên í ử:
– Xe thồ ơi!
Có phải ta cộng nhà ngươi
Là phiên thân hiện đại của
Rùa
Trong thế giới quan lượng tử?

Tai họa lớn nhất của các quốc gia là liên tiếp dắt dây
Những sai lầm lịch sử
Những sai lầm được
Đội vương miện
Mặc long bào
Được vừa tung, vừa thổi
Rất cao
Lên tầm siêu vũ trụ
Người chịu kiếp kiếp đời đời
Trâu ngựa
Vẫn là người dân đen
Nhất là người phụ nữ
Vốn dĩ hiền lành và nông nổi
Dễ tin
Hỡi những sử gia
Của các dân tộc khắp miền
Phải đánh giá lại
Thế nào là cứu tinh nhân loại
Thế nào là cứu nước cứu dân
Và phải đặt những tiêu chuẩn nào
Để được tôn thờ là
Anh hùng dân tộc.

Thế là tôi đã làm được
Cho họ chán tôi
Làm họ chán họ mới là
Cái khó
Nhưng việc này hình như
Không phải việc người
Mà là việc của quỷ thần
Họ chán tôi nên
Tôi được đi thồ quanh quẩn
Huyện nhà
Họ giữ đăng ký xe
Cho tôi khỏi đi xa
Vì họ sợ tôi còn thích làm
Chính trị
Không bị quấy rầy
Tôi thồ liền
Không ngày nào nghỉ
Nên đã mua được xe cải tiến
Trung quốc cho mấy thằng
Con trai cùng đi làm trâu
Thồ như bố
Và đứa con gái bé đi học
Đã có xe phượng hoàng nữ
Họ chán tôi nên
Tôi được tí teo dễ thở
Nhưng họ chưa chán họ
Cái ác càng ngày vẫn còn
Thấy mình là muôn
Trượng đỉnh cao
Bắt đứng lại
Thời gian
Và quát tháo trăng sao
Dưới chân đang
Đất sụt

6/1988