Một tuyên ngôn của người nghệ sĩ
Ta ở đâu
Giữa những vách tường che
Trong cô đơn chập chùng vây bủa
Cười xé ruột
Và vui tràn lệ ứa
Giữa muôn trùng xao xuyến mênh mông
Ta đi đâu
Giữa muôn nẻo cũ mòn
Vết giày đạp
Xác xơ làn cỏ rối
Những phố xá chất chồng
Những làng thôn đan nối
Vũ trụ hao gầy từng giờ khắc lại sinh sôi.
Vạn năm rồi trái đất vẫn buồn vui
Và ảo ảnh rớt tan trong tĩnh lặng
Và hy vọng trồi lên trên ngọn sóng
Nơi cánh buồm chao đảo cuối chân mây
Vạn năm rồi trái đất vẫn quay
Và con người yêu đương – hận thù – lừa mị
Hạnh phúc như tấm áo nát nhàu như căn nhà cũ kỹ
Hạnh phúc trinh nguyên như lửa chói lọi
Như ánh sáng mặt trời
Con người dối gian
Thành thực
Vẫn thế thôi
Nụ cười như ngọc châu
Nụ cười như rắn độc
Thế kỷ của robot, hạt nhân và tiện nghi sinh hoạt
Vẫn nỗi lo âu buồn thảm thuở hồng hoang
Ta sinh ra trong thế giới cũ mèm
Không có chi dưới mặt trời mới lạ.
Nhưng ta thề
Trên trái tim ta
Trên cát bỏng
Trên nước trong
Trên đá
Trên những gương mặt người héo úa tả tơi
Trên nỗi cô đơn thăm thẳm tuyệt vời
Trên tro tàn khổ đau
Trên thây ma ảo vọng
Ngày nào đó khi ta còn sống
Ngọn cỏ bên đường sẽ trổ xanh hơn
Núi sẽ cao trông ngóng mỏi mòn
Biển hùng vĩ và nhiệt cuồng bão tố
Ta sẽ quất hồn ta thành gió
Xua đám mây hắc ám ven đồi
Làn khí độc trên ao hồ thối rữa
Ta sẽ đốt óc não ta thành lửa
Đặng đun sôi huyết mạch con người
Mỗi giọt máu lăn như một mặt trời
Từ rừng hoang nguyên
Tới chân trời bất tận
Không thể náu mình trong câm lặng
Không úp mặt xuống khổ đau
Không vùi xác giữa đơn côi
Ta sẽ hóa thân trong những khúc ru hời
Trong câu hát dịu dàng ngọn lá
Để đi qua khu rừng băng giá
Những con sói khổ đau
Sẽ trở lại yếu mềm
Những trái tim oán hờn cay nghiệt
Trong chén rượu não lòng
Sẽ bồi hồi run rẩy
Như phút giây run rẩy đầu tiên
Rồi đời ta sẽ tắt lặng giữa đêm
Như cây nến tan trong quầng lửa
Và yên ngủ dưới trăm tầng lá úa
Xác tan rồi
Hồn khát gọi màu xanh.
ĐỌC DƯƠNG THU HƯƠNG,
BÀI “MỘT TUYÊN NGÔN CỦA NGƯỜI NGHỆ SĨ”
Ôi thú thật ta vẫn luôn dị ứng
Khi đọc thơ được gọi thơ tự do
Bởi trống trơn vàn điệu chỉ ơ hờ
Hỏi có thấy chút gì đâu hấp dẫn
Dương Thu Hương một nhà văn nổi tiếng
Nhưng làm thơ quả thấy đọc chưa vô
Dẫu Tuyên ngôn người nghệ sĩ thế nào
Nhưng đọc thật chỉ thấy toàn lạc thếch
Bởi nhà thơ phải người chuyên vần điệu
Thể thơ nào cũng phải thế mà thôi
Nên nếu thơ chỉ viết kiểu bời lời
Có chi đáng gọi là thơ chăng tá
Nói như vậy nhưng đây không điều lạ
Thơ tự do ta vẫn đã làm rồi
Nếu có làm cũng chút ít chơi thôi
Nó dễ quá có gì đâu phải cố
Cần nói thế để mọi người cùng rõ
Muốn làm thơ phải có chút tứ thơ
Muốn làm thơ vần điệu chẳng lơ mơ
Vần điệu chính phần nhạc thơ quả đấy
Thơ muốn hay phải thi trung hữu họa
Nghĩa là thơ như bức họa tự nhiên
Thơ là hình là ảnh mới ra thơ
Thơ đâu chỉ kiểu gỗ lăn đá chạy
Nên thơ đẹp phải luôn thơ ngẫu hứng
Cố làm thơ thì thơ có gì hay
Thơ phải đâu ráp chữ với chọn vần
Mà thơ phải tự nhiên như nước chảy
Tức nhà thơ không bao giờ gò bó
Mà nói chi nói đại cũng ra thơ
Giống trên đường ta cất bước nhỡn nhơ
Thơ tựa gió chung quanh là thế đó
NHÀ THƠ ĐẠI NGÀN
(17/01/16)