Hai con chó
Chàng có viết hai quyển sách “Cái hoạ Nhật Bản” và “Kẻ thù là Nhật Bản” bị quân đội Nhật ở Hà Nội bắt giam chiều 30 Tết trong hầm kín của Sở Hiến binh Nhật, Kampetai. Chàng cùng bị giam với bốn người Việt khác. Bài thơ này làm trong phòng ngục tử hình, thấp và chật, như cái chuồng chó, đêm giao thừa Nhâm Ngọ, 1942.
Chuồng ngục tối om, kìa bốn xó
Bốn thằng bơ bơ như bốn chó
Chẳng được nói năng, chẳng được cười
Hai chân chồm hổm ngồi co ró
Lưng rít mồ hôi, không dám cọ
Ngứa ngáy tay chân không rậy rọ
Rệp bò lên cổ, leo lên đầu
Muỗi bay khiêu vũ, kêu ó ó
Một tên lính Nhật ngồi ngay đó
Nét mặt hầm hầm, tròng mắt lõ
Đeo chiếc gươm dài, cầm roi da
Thỉnh thoảng quất lên bốn đầu sỏ
Hắn uống rượu gì màu đỏ đỏ
Như uống máu tươi trong cái sọ
Kìa nó gật gù, đầu ngả nghiêng
Máu nhểu quanh môi từng giọt nhỏ
Hai mắt đỏ hoe xoay tròn ngó
Thằng tù lim dim trong một xó
Hắn sả ba roi lên đỉnh đầu
Thằng tù rụt vai, mặt mếu mó
Một thằng tù khác ngồi nhăn nhó
Tay run cầm cập, răng gõ mõ
Sốt rét lên cơn, không dám nằm
Cúi đầu lạy lạy như xin xỏ
Thằng tù thứ ba ngồi ngóc mỏ
Da mặt xanh lè, mắt tho lỏ
Hắn bị tra điện hồi đầu hôm
Giờ như cái xác con ma xó
Thằng tôi chờ chết, ngồi co ró
Làm thơ âm thầm lấy vần “chó”
Bỗng một chó Nhật vừa đi qua
Đứng ngoài song sắt trố mắt ngó
Nó nhìn thằng tôi, tôi nhìn nó
Thông cảm cùng nhau hai đứa chó!
Bỗng dưng tôi cười ha! ha! ha!
Nó cũng vẫy đuôi cười hó! hó!
Tên lính Nhật hoàng la xí xó
Đạp giày lên lưng xua đuổi nó
Rồi quật roi da lên đầu tôi
Ào ào ạt ạt như Thần gió!
Chó Nhật ẳng ẳng chạy gần đó
Quây lại vẫy đuôi đứng lấp ló
Rồi tôi nhìn nó, nó nhìn tôi
Thông cảm cùng nhau hai đứa chó!
Hà Nội mừng xuân năm Nhâm Ngọ
Pháo nổ tưng bừng đèn sáng tỏ
Chó Nhật vẫy đuôi chờ tôi ngâm
Dăm chục câu thơ mừng kiếp chó!
Ôi tôi ôi, tôi ôi là tôi!
Ôi chó ôi, chó ôi là chó!
Nguồn: Nguyễn Vỹ, Hoang vu, Phổ Thông tùng thư xuất bản, 1962