Những cô hàng xén
Rặng vải ven sông Đáy
Um tùm bóng cuối xuân
Sông cạn phơi lòng cát trắng
Người qua nâng váy ôm quần
Những gánh hàng xén bồ căng
Má hồng thôn nữ
Thoảng mùi thơm quê mùa
Hơi thở ấm trầu đen rưng rức
Mẹ già nón nhẹ bay tua
Rặng vải um tùm quả chín
Mòng mọng căng lên sức sống chan hòa
Cuối xuân mây lạnh
Đầu hạ gió đưa
Tu hú phương nào bịn rịn
Tu hú tu hú
Mùa vải ven bờ
Nơi quê hương trời xưa ấu thơ
Mái tóc em vừa vương hương bưởi
Chân nhẹ nhàng còn dính phấn hoa
Thôn nào cô mới đi qua
Gà vừa gáy sáng
Thắt lưng đào bên sông im lặng
Kĩu kịt đôi bồ
Các cô hàng xén ngày xưa
Các cô hàng xén ngày xưa
Gương tròn bỏ túi
Tóc giắt hoa nhài
Hay ngậm ngùi xem Nhị Độ Mai1
Gấp trang sách lại thương đời Cúc Hoa2
Trong bồ đủ loại Tây Du3
Chinh Đông Chinh Tây4
Bìa sơn dầu gáy mốc
Đôi cuốn Thạch Sanh
Một chồng Trê Cóc5
Khi gió mùa xuân
Xanh càng tươi lộc
Bói trang Kiều xem chuyện nhân duyên
Tiếng trường xa đã điểm
Đường về trường huyện xôn xao
Các cô đôi má ửng đào
Mấy anh lớp nhất lối nào vừa qua
Hàng các cô
Ngòi bút “ba la”
Giấy tây, phẩm tím
Mươi bó quản bút
Thước kẻ tẩy chì
Các anh sắp đến mùa thi
Lúa đồng cũng sắp đến kỳ vàng hoẹ
Rặng vải quanh đường về
Quả ngả màu hoàng hôn đỏ sẫm
Sóng hiu hiu chiều
Gió mát ven đê
Các cô hàng xén gánh về
Tiếng cười khúc khích
Tu hú im rồi
Vàng nghiêng nắng chếch
Các cô về qua sông
Sông Đáy xuôi dài cồn cát mênh mông
Làng bên bờ xanh mía
Thoảng mùi hoa lan hoa nhài nhè nhẹ
Tiếng nói xa dần
Chiều tím cuối mùa xuân
Sông nước trong xanh
Những bước chân tròn cát mịn
Hàng cau chiều phất phơ
Diều sáo vang lên trăng sáng tỏ
Ngõ làng rộn tiếng cười reo, chó sủa
Hoa lan vào ngõ tối còn thơm
Các cô hàng xén về làng
Các cô hàng xén về làng
Mai lại đi từ tối đất
Cần cù nuôi mẹ nuôi em
Những cô hàng xén tên xinh
Đẹp như ca dao nước Việt.
- Truyện thơ Nôm Việt Nam, khuyết danh, gồm 2.826 câu lục bát, có cốt truyện dựa theo tiểu thuyết Trung Quốc nhan đề “Trung hiếu tiết nghĩa Nhị độ mai truyện” ra đời khoảng đời Minh – Thanh, căn cứ vào một số sự thực lịch sử đời Đường [↩]
- Nhân vật nữ chính trong truyện thơ Nôm Phạm Công Cúc Hoa [↩]
- Tây Du Ký, một trong những tác phẩm kinh điển trong văn học Trung Hoa [↩]
- Tiết Nhơn Quý chinh Đông và Tiết Đinh San chinh Tây, hai tác phẩm văn học cổ Trung Hoa [↩]
- Truyện dân gian Việt Nam [↩]
Bài thơ ông viết chắc đã hơn nửa thế kỷ khá dài nhưng người đọc luôn bị cuốn hút. Đó chính là tài thơ ông…
Có thể ví bài thơ như như bộ phim ngắn viết về những cô hàng xén ngày xưa…Nhiều câu thơ đẹp như một bức tranh:
Sông cạn,phơi lòng cát trắng
Người qua nâng váy ôm quần…
Đúng là hình ảnh những cô hàng xén xinh tươi đẹp như ca dao đất Việt
Các cô hàng xén và các cậu học trò xưa kia thường có một mối quan hệ rất tự nhiên mà rất nên thơ: Cô hàng xén thì bán các mặt hàng, trong đó có đồ dùng học tập, cho các cậu học trò; các cậu học trò thì có sách, có thơ tặng để các cô hàng xén đọc… Tình cảm hai bên từ đó nảy nở, để rồi một ngày kia, tình yêu kết thành hoa trái…
Bài thơ “Những cô hàng xén” của Quang Dũng có lẽ xuất phát từ hiện thực thơ mộng ấy mà có được. Đó là một áng thơ hay!
Bùi Xuân Lâm.