Truy điệu trong tù
Vợ anh Bab,
Anh Sergent.
Vợ chồng đang vui vẻ,
Lương chính phủ lĩnh ăn.
Bỗng đâu sấm dậy đất bằng,
Cho chim lìa tổ, cho tằm xa tơ.
Anh ở ngoài đời,
Anh hống, anh hách,
Cũng nghinh, cũng ngang.
Rượu chè năm bảy chén,
Gái điếm một đôi nàng.
Say sưa xã hội điêu tàn,
Cho lăn lóc đá, cho sang sướng đời.
Nhưng… anh ơi !
Trong lòng xã hội điêu tàn ấy,
Ống ló dao găm chực sẵn rồi.
Đại úy đâu thương tình đội ngũ,
Nhẹ lòng chi Bab, thế là thôi.
Gia đình tan vỡ,
Uất hận thấu trời.
Nợ tình chưa trả anh ơi,
Giờ đây anh lại vào ngồi nhà giam.
Nó buộc anh Việt Cộng,
Việc ấy anh không làm.
Nhưng thôi! Chống cãi làm chi nữa,
Kềm búa điện dây đã sẵn sàng
Xác thịt con người đâu có nghĩa,
Khi trong xã hội quá hung tàn.
Nó đánh xuôi, đánh ngược,
Nó chửi dọc, chửi ngang.
Ngậm ngùi anh thở, anh than,
Đau lòng có biết lòng nàng thấu cho.
Và hôm nay.
Anh ngồi đây.
Giữa lớp người đang sống,
Trong áp bức đọa đày,
Mắt sâu, da mét, thân gầy,
Chia cơm sẻ áo ngày ngày sống chung.
Bắt tay anh không lạ lùng bỡ ngỡ,
Họ là người nặng nợ núi sông.
Vì cơm, vì áo, vì dân,
Cắn răng họ chịu cùm gông, xích còng.
Ngày anh vào khám…
Anh còn nhớ không ?
Chân anh sưng húp,
Mắt anh tím bầm.
Thuốc men đâu có trong tàn nhẫn,
Đắp vội cho anh chút muối đâm,
An ủi những lời tha thiết quá,
Mắt anh rướm lệ đọng lưng tròng.
Thế rồi… chiều bên song…
Anh mang một mối hận lòng,
Lòng đời lẫn với lòng anh bẽ bàng.
Mắt anh sâu thẳm, da anh xanh vàng.
Nghiến răng nhai gạo lức,
Trợn mắt nuốt cơm chang.
Một chiều, anh nóng mê mang,
Anh đau không thuốc không thang mấy ngày.
Thể chất khô gầy,
Người anh kiệt quệ.
Anh em bồng bế,
Săn sóc loanh quanh…
Anh ơi! Cố gắng lên anh,
Trong tù chỉ có chúng mình thương nhau.
Đau uống thuốc,
Đói ăn rau…
Nhưng đây làm gì có.
Góp nhau mua được lọ
Dầu bá chứng Cù là
Bệnh gì cũng bóp, cũng thoa,
Cũng đem bắt gió gọi là thuốc men.
Làm sao chia sớt cùng nhau nhỉ,
Đứt ruột nhìn anh mỗi tiếng rên.
Thông cảm lòng anh đau đớn lắm,
Dù xa nhau đã dễ gì quên.
Thế rồi… Một chiều…
Trong đám người đau khổ,
Anh là người xấu số đầu tiên.
Anh ngất đi trong đôi mắt ướt mèm,
Nhìn chúng bạn đôi bàn tay run rẩy.
Anh tha thiết trên làn môi mấp máy:
– Các anh ơi! Tôi có chết không anh ?
Tôi chết ư? Ừ, chết thế cũng đành,
Nhưng tôi muốn hãy khoan đừng chết đã.
Để tôi được cùng anh, cùng tất cả,
Góp công vào xã hội một ngày mai.
Ngày mai… Tất cả của tương lai,
Của tất cả các anh trong áp bức.
A ha ha… Mi phải chết !
Và để ta được chết sau mi.
Nhưng… các anh ơi! Tôi chết mất đi.
Mắt anh vùng nhắm lại,
Môi anh lạnh tím dần…
Than ôi! Anh đã từ trần hôm nay.
Và chiều nay…
Ngậm hờn trong bữa cơm chiều,
Hai hàng tù đứng buồn thiu cúi đầu.
Lao Gia Định 1956