Ta về
Ta về một bóng trên đường lớn
Thơ chẳng ai đề vạt áo phai
Sao bỗng nghe đau mềm phế phủ
Mười năm đá cũng ngậm ngùi thay
Vĩnh biệt ta mười năm chết dấp
Chốn rừng thiêng ỉm tiếng nghìn thu
Mười năm mặt sạm soi khe nước
Ta hóa thân thành vượn cổ sơ
Ta về qua những truông cùng phá
Nếp trán nhăn đùa ngọn gió may
Ta ngẩn ngơ trông trời đất cũ
Nghe tàn cát bụi tháng năm bay
Chỉ có thệ Trời câm đất nín
Ðời im lìm đóng váng xanh xao
Mười năm, thế giới già trông thấy
Ðất bạc màu đi, đất bạc màu
Ta về như bóng chim qua trễ
Cho vội vàng thêm gió cuối mùa
Ai đứng trông vời mây nước đó
Ngàn năm râu tóc bạc phơ phơ
Một đời được mấy điều mong ước
Núi lở sông bồi đã mấy khi
Lịch sử ngơi đi nhiều tiếng động
Mười năm, cổ lục đã ai ghi
Ta về cúi mái đầu sương điểm
Nghe nặng từ tâm lượng đất trời
Cảm ơn hoa đã vì ta nở
Thế giới vui từ mỗi lẻ loi
Tưởng tượng nhà nhà đang mở cửa
Làng ta ngựa đá đã qua sông
Người đi như cá theo con nước
Trống ngũ liên nôn nả gióng mừng
Ta về như lá rơi về cội
Bếp lửa nhân quần ấm tối nay
Chút rượu hồng đây xin rưới xuống
Giải oan cho cuộc biển dâu này
Ta khóc tạ ơn đời máu chảy
Ruột mềm như đá dưới chân ta
Mười năm chớp bể mưa nguồn đó
Người thức mong buồn tận cõi xa
Ta về như hạt sương trên cỏ
Kết tụ sầu nhân thế chuyển dời
Bé bỏng cũng thì sinh, dị, diệt
Tội tình chi lắm nữa người ơi
Quán dốc hơi thu lùa nỗi nhớ
Mười năm người tỏ mặt nhau đây
Nước non ngàn dặm bèo mây hỡi
Ðành uống lưng thôi bát nước mời
Ta về như sợi tơ trời trắng
Chấp chới trôi buồn với nắng hanh
Ai gọi ai đi ngoài cõi vắng
Dừng chân nghe quặn thắt tâm can
Lời thề buổi ấy còn mang nặng
Nên mắc tình đời cởi chẳng ra
Ta nhớ người xa ngoài nỗi nhớ
Mười năm ta vẫn cứ là ta
Ta về như tứ thơ xiêu tán
Trong cõi hoang đường trắng lãng quên
Nhà cũ mừng còn nguyên mái, vách
Nhện giăng, khói ám, mối xông nền
Mọi thứ không còn ngăn nắp cũ
Nhà thương khó quá sống thờ ơ
Giậu nghiêng cổng đổ, thềm um cỏ
Khách cũ không còn, khách mới thưa
Ta về khai giải bùa thiêng yểm
Thức dậy đi nào, gỗ đá ơi
Hãy kể lại mười năm chuyện cũ
Một lần kể lại để rồi thôi
Chiều nay ta sẽ đi thơ thẩn
Thăm hỏi từng cây, những nỗi nhà
Hoa bưởi, hoa tầm xuân có nở?
Mười năm, cây có nhớ người xa?
Ta về như đứa con phung phá
Khánh kiệt đời trong cuộc biển dâu
Mười năm, con đã già trông thấy
Huống mẹ cha đèn sắp cạn dầu
Con gẫm lại đời con thất bát
Hứa trăm điều một chẳng làm nên
Ðời qua, lớp lớp tàn hư huyễn
Giọt lệ sương thầm khóc biến thiên
Ta về như tiếng kêu đồng vọng
Rau mác lên bờ đã trổ bông
Cho dẫu ngàn năm em vẫn đứng
Chờ anh như biển vẫn chờ sông
Ta gọi thời gian sau cánh cửa
Nổi mừng giàn giụa mắt ai sâu
Ta nghe như máu ân tình chảy
Tự kiếp xưa nào tưởng lạc nhau
Ta về dẫu phải đi chân đất
Khắp thế gian này để gặp em
Ðau khổ riêng gì nơi gió cát
Thềm nhà bụi chuối thức thâu đêm
Cây bưởi xưa còn nhớ, trắng hoa
Ðêm chưa khuya quá hỡi trăng tà
Tình xưa như tuổi già không ngủ
Thức trọn, khua từng nỗi xót xa
Ta về như giấc mơ thần bí
Tuổi nhỏ đi tìm một tối vui
Trăng sáng soi hồn ta vết phỏng
Trọn đời nổi nhớ sáng khôn nguôi
Bé ơi, này những vui buồn cũ
Hãy sống, đương đầu với lãng quên
Con dế vẫn là con dế ấy
Hát rong bờ cỏ giọng thân quen
Ta về như nước Tào Khê chảy
Tinh đẩu mười năm luống nhạt mờ
Thân thích những ai giờ đã khuất
Cõi đời nghe trống trải hơn xưa
Người chết đưa ta cùng xuống mộ
Ðâu còn ai nữa đứng bờ ao
Khóc người ta khóc ta rơi rụng
Tuổi hạc ôi ngày một một hao
Ta về như bóng ma hờn tủi
Lục lại thời gian kiếm chính mình
Ta nhặt mà thương từng phế liệu
Như từng hài cốt sắp vô danh
Ngồi đây nền cũ nhà hương hỏa
Ðọc lại bài thơ thủa thiếu thời
Ai đó trong hồn ta thổn thức
Vầng trăng còn tiếc cuộc rong chơi
Ta về như hạc vàng thương nhớ
Một thủa trần gian bay lướt qua
Ta tiếc đời ta sao hữu hạn
Ðành không trải hết được lòng ta
Ta về nghe xót xa hằn đậm
Dấu vết thời gian quá mịt mùng
Để nỗi yêu thầm đau chất ngất
Đời lên tiếng khóc bởi bao dung
Nhìn trước sau đâu cũng đất trời
Hương lòng đổ lệ thắt đầy vơi
Tình chia nhiều nỗi ngàn cung bậc
Nhỏ máu mềm thân chỉ một lời.
Tô Thùy Yên – I Return
I return – a shadow on the big road
No one wrote poems on the faded flap of my shirt…
Why am I feeling a sudden tenderness in my guts?
Ten years, even the stone will pity me
Farewell to me – For ten years I was a man beaten down and left for dead
In the sacred forest that has remained silent for a thousand autumns
Ten years, I look at my dark face reflected on the ravine
I see me turning into a primeval ape
I return crossing lagoons and passes
The wrinkles on my forehead play with the passing and whimsical winds
Mindlessly I watch the ancient sky and the ancient earth
And I hear the remnants of the sand and the dust and the months and the years blow by
Just that. The sky is mute and the earth holds itself in
Life is silent and takes on a bluish green sheen
Ten years, the world grows visibly older
The earth is turning gray, the earth turns gray…
I return like the passing shadow of a late coming bird
As if hurried by the late seasonal winds
Who is standing there watching the clouds and the water
With hair and beard that have been gray for a thousand years
How may wishes get fulfilled in a life?
Times and again moutains slide down and rivers fill their banks
The many sounds that history makes have abated
Ten years, is there anyone writing them down in the ancient records?
I return with my speckled gray head bent
My heart is heavy as it feels the generosity of heaven and earth
Thank you, oh flowers that bloomed for me
The world is joyful at each lonely moment
I Imagine that houses have opened their doors
That in my village, the stone horse has crossed the river
That people go like fish swimming in the flowing water
As the ceremonial drums hurriedly sound the five beats of a welcome
I return like a leave falling to the roots of the tree
Gathered around a warm kitchen fire tonight
Of this little red wine, let’s pour some down
To cleanse away the injustices that turned mulberry fields into seas
I cry and thank life as my blood flows
My guts are as tender as the rocks beneath my feet
Ten years of these lightning flashes and primordial rains over the oceans
The one who is awake hears sadness coming in from very far away
I return like a dewdrop on a blade of grass
That contains in it all the changing earth’s sorrows
Even tiny things experience birth, change and death
Why make each other suffer more, people!
The breath of autumn blows remembrance into the shop at the sloping road
Ten years, now we see each other clearly here
Thousand of miles across mountains and streams, oh clouds that float like duckweed
I resigned myself to drink to the last drop the bowl of water that was offered to me
I return like a white silk thread from the heavens
Fluttering and flowing along with the waning sunrays
Who calls whom, and who walks on the empty road?
Yes, aren’t they the gold and the stones calling out to the mandarin road?
The curse that spans karmas still weighs heavily
As if caught in a love of life that can’t be undone
I miss the one from far away and who is beyond remembrance
Ten years, I am still just me.
Nothing was as orderly as it was before
The house is in dire straits, life is listless
The hedge is leaning, the gate has collapsed, and grass fills the steps
The old guest is no more, there are few new guests…
I return to remove the curses from the old sacred talisman
It is time to wake up, wood and stone!
Tell me again about the ten nightmarish years
Tell it to me just once, and then just let it be
This afternoon I will wander around aimlessly
I will greet each tree, I will visit each house
Hi pomelo, hi briar rose, are you all still blooming?
Ten years, will the trees even remember the one from so far away?
I return like a prodigal son
My life bankrupted in the mulberry sea
Ten years, yes I have grown that much old
And mother and father, you too are like lamps running out of oil…
I think back about my broken and battered life
A hundred promises made, not a single one fulfilled
Life flows by, waves after waves breaking on the ruins of illusion
A tear like a silent drop of dew cries as the sky changes
I return like a cry echoing back from afar
The pondweed crept up the border and have flowered
Even if it takes a thousand years, you will be standing there
Waiting for me like the sea waiting for the river
I call out to time hiding behind the door
The joy I feel brings tears to whose deepset eyes
I feel the blood of gratitude cursing through my veins
As if we thought we were lost to each other many karmas ago
I return even if I have to walk barefoot
All over this world to meet you
Suffering is not confined to just places where wind and sand blow…
On the front yard, the banana trees still stay awake through the night
Does the old pomelo tree still remember to let its white flowers bloom
The night is still not too old, oh waning moon!
Old love is like sleepless old age
The sound of each stumbing step is in the night is like a lament
I return like a mysterious dream
Like a child looking for happy nights
Moonlight leaves a burn on my soul
All my life, remembrance shines relentlessly
My child, of the old happiness and sorrows
Let’s live, let’s stand up and fight back against oblivion
The cricket is still the same cricket
It still sings in a familiar voice and as it travels along the blade of grass
Its voice still sounds familiar
I return like the water flowing out of the stream of enlightment
The bright star of ten years has somehow dimmed
Of my relatives who among them are now gone?
I listen to life and hear it getting emptier than before
The dead took me to the grave with them
On a sad night, who else is standing there at the edge of the pond
Crying for someone, as I cry for me falling down
Old age, oh losing more and more of my grip every day
I return like a sorry and regretful ghost
Searching again the streams of time to look for my own self
I pick up each piece of scrap and feel sorry for them
As if each one of them is a bone that is becoming nameless
I sit here – on the foundation of my ancestral home
Rereading the poem of my youth
Who in my soul is sobbing?
The moon above still misses its aimless and playful wandering
I return like a beloved and longed for golden crane
That once flew and glided over this dusty earth
I regret that my limited existence
Doesn’t allow me to fully say all that are in my heart.