Lưu Quang Vũ sinh ngày 17 tháng 4 năm 1948 tại Phú Thọ, quê gốc Quảng Nam, là con trai nhà viết kịch Lưu Quang Thuận và bà Vũ Thị Khánh.
Tuổi thơ ông sống ở Phú Thọ cùng cha mẹ. Khi hoà bình lập lại (1954) gia đình ông chuyển về sống tại Hà Nội. Thiên hướng và năng khiếu nghệ thuật của ông đã sớm bộc lộ từ nhỏ và vùng quê trung du Bắc Bộ đó đã in dấu trong các sáng tác của ông sau này.
Từ 1965 đến 1970 ông nhập ngũ, phục vụ trong quân chủng Phòng không – Không quân. Đây là thời kỳ thơ Lưu Quang Vũ bắt đầu nở rộ. Từ 1970 đến 1978 ông xuất ngũ và làm đủ mọi nghề để mưu sinh, làm hợp đồng cho nhà xuất bản Giải phóng, chấm công trong một đội cầu đường, vẽ pa-nô, áp-phích…
Từ 1978 đến 1988: Lưu Quang Vũ làm biên tập viên Tạp chí Sân khấu, bắt đầu sáng tác kịch nói với vở kịch đầu tay Sống mãi tuổi 17 viết lại theo kịch bản của Vũ Duy Kỳ.
Lưu Quang Vũ kết hôn hai lần, lần thứ nhất với diễn viên điện ảnh Tố Uyên năm 1969. Hai người li hôn năm 1972. Ông kết hôn lần thứ hai với nữ thi sĩ Xuân Quỳnh năm 1973. Con trai của ông và Tố Uyên là Lưu Minh Vũ, hiện đang là một trong những người dẫn chương trình của Đài Truyền hình Việt Nam. Em gái Lưu Quang Vũ, PGS.TS. Lưu Khánh Thơ hiện đang công tác tại tòa soạn Tạp chí Nghiên cứu Văn học của Viện Văn học. Em trai của ông là GS.TS Lưu Quang Hiệp, từng là hiệu trưởng Trường Đại học Thể dục Thể thao 1.
Giữa lúc tài năng đang vào độ chín, Lưu Quang Vũ qua đời trong một tai nạn ô tô trên quốc lộ số 5 cùng với người bạn đời là nhà thơ Xuân Quỳnh và con trai Lưu Quỳnh Thơ.
Tác phẩm chính:
Thơ:
Kịch
[…]
may ra năm nay không lũ lụt
em bảo ở nhà máy thảm len
người ta bán những đoạn len thừa
em sẽ mua tháo ra nối lại
đan cho anh và con
mỗi người một chiếc áo
những tấm thảm vốn để trải nhà
nhưng không sao
chúng ta gỡ ra và nối lại
bao khó khăn của những tháng năm này
bởi nếu không có áo ấm và niềm vui
cho con chúng ta, con của mọi người
những lời nói hay ho vô ích hết
[…]
[…]
những đau khổ ta mang, họ không còn hiểu được
đọc sách chúng ta, họ phải ngủ gật giữa chừng
con trẻ nhìn ta trong tập ảnh gia đình
cười khúc khích thấy áo quần ngộ nghĩnh
họ chế giễu những gì ta tin tưởng
chúng ta trở thành những đồ vật chẳng ai dùng
như chiếc khuy đánh rơi như chiếc tẩy vẹt mòn
như cái găng cổ xưa như vết nứt trên tường
chìm lấp dưới um tùm cây lá
như lúa gặt chỉ còn cuống rạ
nằm im lìm dưới những đám mây bay
[…]
[…]
Đất chia cắt ngàn năm
Nên lòng người rách xé
Anh về bờ sông Nhuệ
Đi qua cầu Tế Tiêu
Sao lòng cứ thương yêu
Khi khắp trời oán giận
Em có nhớ không em
Những vườn dâu đã mất?
Hàm răng xưa cắn chặt
Bây giờ cười với ai?
[…]
[…]
Tôi lang thang những hàng bia những quán sách bên đường
Bao con người dù lạ dù quen
Đêm nay như liền tôi một khối
Cô gái nào bị người yêu lừa dối
Có tôi bị phản bội cùng
Có tôi trong những anh hùng
Trong bài ca người hát xẩm
Người tử tù dù đáng tội dù bị oan
Có tôi cùng bị bắn
Có lẽ chín phần mười những việc nhân loại làm nên
Là nhầm lẫn cả
Nhưng còn một phần kia bé nhỏ
Đủ cho tôi yêu như dại như cuồng
Đêm nay lòng tôi ướt đẫm tựa cây vườn
Cây dẻ cây xoan cây hồng bì cây vối
Đang ra hoa đang tỏa khói
Những cây của cuộc đời
Nhành lá của niềm vui
[…]
[…]
Nửa đêm nỗi nhớ
Đập cửa gọi thành tên
Lần đầu tiên nghĩ trọn về em
Chẳng biết giấu lòng mình
Anh trẻ dại anh có bao tính xấu
Trước mắt em anh cứ huyên thuyên
Đỏ mặt sợ mình lố bịch
Có ích gì đâu có cách nào cứu vãn
Người đã lên đường, tàu đã đi xa
Anh chỉ là ngọn lửa ở thềm ga
Sao cứ đêm ngày khao khát
Nghĩ về em không một phút nào yên
Ngoài kia mưa trong nắng sáng bừng lên
Như những nắm hoa ai ném vào cửa kính
Dẫy phố xám hết nằm trong gió lạnh
Em đi xa em trở lại rồi
Anh vẫn rụt rè không dám nói
Chẳng lẽ em chưa biết hay sao
[…]
[…]
Câu chuyện này rồi sẽ dễ quên thôi
Chúng ta gặp nhau quá muộn trong đời
Tôi chỉ là cây trong nỗi buồn bão gió
Tự hiểu nhé với nụ cười buồn bã
Chúc yên lòng và sẽ gặp niềm vui
Cũng là lời từ biệt của tôi.
[…]
Tiếng đất nước cất lên cùng sóng vỗ
Nghe quen rồi mà mắt cứ rưng rưng…
[…]
Em nhắc chuyện những bông tầm xuân cũ
Giọng em sáng như một chùm nắng nhỏ
Ấm chiều sương run lạnh của chùa hoang
Tro phủ lòng anh những trìu mến đã tàn
Em chẳng biết em vô tư khêu dậy
Và gió thổi quanh em, tóc rối
Những bông hoa đã mất vụt bay về
[…]
[…]
Mơ thấy em trong lành
Như ngày mười sáu tuổi
Mơ thấy con người trên mặt đất
Nắm tay nhau
Ác-lơ-canh khổ nghèo
Thổi ống sáo dưới màn nhung đỏ thắm
Đông-ki-sốt tả tơi
Đi chiến đấu cho đời
Như con tàu nối bờ và biển cả
Những bài thơ mãi mãi ra khơi.
[…]
Đã có lần tôi muốn nguôi yên
Khép cánh cửa lòng mình cho gió lặng
Nhưng vô ích làm sao quên được
Những yêu thương khao khát của đời tôi
Tôi thở trong sức gió muôn người
Mùa gió mới nhờ em tôi có lại
Bài hát cũ tôi hát cùng đồng đội
Lại dập dồn như gió khắp rừng khuya
[…]