Nguyễn Việt Chiến sinh ngày 8 tháng 10 năm 1952, quê ở Chàng Sơn, Thạch Thất, Hà Tây, là nhà báo và nhà văn đang làm việc tại Báo Thanh Niên ở Hà Nội. Ông là hội viên Hội nhà văn Việt Nam, hội viên Hội nhà báo Việt Nam, hội viên Hội Nhà văn Hà Nội. Ông cũng là Cựu Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Một số bút danh khác ông dùng khi làm thơ là Nguyễn Văn Nguyễn, Từ Kim Việt.
Nguyễn Việt Chiến đi bộ đội từ năm 1970, xuất ngũ năm 1974 và vào đại học. Tốt nghiệp đại học ngành địa chất. Năm 1990 chuyển sang viết báo, năm 1991 công tác ở báo Văn Nghệ, năm 1992 về làm phóng viên tại báo Thanh Niên.
Tháng 5 năm 2008, Nguyễn Việt Chiến bị bắt tạm giam vì hành vi “Lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ” liên quan đến việc thông tin về vụ án PMU18. Gia đình ông có đơn xin bảo lãnh trong thời hạn tạm giam nhưng đã bị bác bỏ, một số báo đã đăng tin bày tỏ bất bình song cũng nhận được chỉ thị không được tiếp tục đăng về vụ việc.
Ngày 15 tháng 10 năm 2008, Hội đồng xét xử – Tòa án Nhân dân Tối cao Hà Nội đã tuyên phạt Nguyễn Việt Chiến 2 năm tù giam vì tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân”. Nhiều tổ chức quốc tế như Tổ chức Ân xá Quốc tế và Tổ chức Phóng viên Không biên giới kêu gọi trả tự do ngay lập tức và không điều kiện cho nhà báo Nguyễn Việt Chiến vì cho rằng ông là tù nhân lương tâm. Chính phủ Úc cũng lên tiếng và được nhà cầm quyền Việt Nam hứa hẹn sẽ sớm thả ông trong tương lai gần.
Trong khi đang chấp hành án phạt tù, nhà báo Nguyễn Việt Chiến được đề cử giải thưởng báo chí, thể loại Nhà báo, của tổ chức Phóng viên không biên giới vì “đã cống hiến cho tự do thông tin qua công việc, chính kiến và thái độ” của mình.
Ngày 15 tháng 01 năm 2009 ông đã được đặc xá trước Tết nguyên đán Kỷ Sửu sau tám tháng thụ hình án tù giam. Hiện ông sống cùng gia đình tại Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân, Hà Nội.
Tác phẩm:
Giải thưởng:
[…]
Thôi hãy chín đi quả xanh rơi vãi
Nắm đất nào chẳng đẫm ứa mồ hôi
Gánh lo âu vai mẹ hứng suốt đời
Lưng mẹ thắt dáng buồn sông núi cổ
Nón trên đầu, núi hoang liền ruộng vỡ
Ta nhận ra đất nước chính là người
Thôi hãy lên đường
Rừng sâu bể vắng
Những đứa con năm tháng ngóng tìm về
Nơi mắt mẹ trời xanh chưa thấy hửng
Nơi tóc mẹ trắng mưa đêm lũ úng
Mùa bão dài chưa qua
[…]
[…]
Việt Nam ơi! dưới bão táp mưa sa
Người thắp sáng một niềm tin bền bỉ
Những giếng dầu trụ vững giữa khơi xa
Dầu là máu thắp trên thềm lục địa
Sớm mai này nắng ấm ở Trường Sa
Tiếng gà gáy bình yên trên ngực đảo
Tiếng trẻ nhỏ đến trường nơi sóng bão
Thêm một lần Tổ quốc được sinh ra.
[…]
Mưa bay chéo mặt tranh mờ xoá
Cả vòm trời loang chảy màu sơn
Những ngôi nhà như đang trượt ngã
Gọi dìu nhau ở phía bên đường
[…]
[…]
Nắm vỏ bào dưới chân cột điện
Thành phố nằm sau mưa
Lời hát ngây thơ đứa trẻ:
Con bò nâu
Mảnh giẻ cũ cháy về
Tôi lắng nghe
Tôi sờ thấy những vụn thủy tinh
Tiếng hát của em
Mẩu pha-lê cháy vỡ
Và tôi tin nắm vỏ bào
Ngọn lửa dưới chân cột đèn
Tiếng hát các em
Tôi lạc giữa một mùa đông
Những đứa trẻ đầu trần
Ngồi đốt lửa dưới mưa và hát.
[…]
Tôi tin vào điều ấy
Không phải bởi ngày qua thấy bạn trên giường bệnh
Gương mặt tái nhợt cố nở một nụ cười khó khăn
Như muốn nói: tôi không thể nghỉ ngơi
Khi bài thơ đáng viết nhất vẫn đang còn phía trước
Nhưng bạn đã từ bỏ cõi sống này vào một sớm mai
Nơi có những nỗi đau không cách gì chữa được
Chỉ còn thơ và nỗi cô đơn con người
Sau tất cả mọi cô đơn.
[…]
Em Mộc Châu
Xanh nõn nà trà búp
Em thẹn thò mận hậu chẳng riêng tôi
Mây đủng đỉnh trên cao nguyên bò sữa
Một màu mây no ấm hửng cuối trời
Miền Thái trắng ngủ quên
Trong núi thẳm
Bỗng trưa nay thức dậy cánh sông Đà
Bao cô Thái để ngực trần xuống tắm
Những nụ đầy khao khát một mùa hoa
Đêm rượu cần
Ta thức với Sơn La
Những môi mắt nồng nàn như lửa ấm
Thấy sông núi trong điệu xoè múa lượn
Núi tràn đầy mà sông cũng thiết tha
[…]
[…]
Thành phố đang mưa
Đám mây trong đầu anh
Và ngọn lửa nghi ngại
Chiếc bàn uống nơi anh ngồi
Ướt và bẩn
Vài phút xa xỉ anh dành cho mình
Sau cơn giông
Anh không biết gì về những người xung quanh
Họ đang uống cũng như anh ngẫm ngợi
Trời mỗi ngày một tối
Và mưa mau hơn
[…]
[…]
Những lứa đôi
Không thuộc về ngày mai
Không thuộc về quá khứ
Nhưng giấc mơ đêm nay là của họ
Những con ngựa đêm đi qua mặt hồ
Đi qua đường viền của bóng tối
Em cởi bỏ sợi dây buộc tóc
Mái tóc đêm xoã ấm
Em cũng giống như chú ngựa đêm đi qua mặt hồ
Nhưng không để lại dấu chân trên sóng
Bởi em là trăng xanh.
[…]
Đêm trằn trọc nỗi mưa nguồn chớp bể
Thương Lý Sơn đảo khuất giữa mây mù
Thương Cồn Cỏ gối đầu lên sóng dữ
Thương Hòn Mê bão tố phía âm u
Nếu Tổ quốc nhìn từ bao thương tích
Những đau thương trận mạc đã qua rồi
Bao dáng núi còn mang hình goá phụ
Vọng phu buồn vẫn dỗ trẻ, ru nôi
Nếu Tổ quốc nhìn từ bao hiểm họa
Đã mười lần giặc đến tự biển Đông
Những ngọn sóng hoá Bạch Đằng cảm tử
Lũ Thoát Hoan bạc tóc khiếp trống đồng
[…]
Đường làng, hoa râm bụt
Đỏ lơ thơ. Anh mơ
Trên rào cây ngai ngái
Mùi hương tự cổ sơ
Người làng, chân tay lấm
Từ mờ sương cuối hôm
Những ao chuôm phẳng lặng
Bèo xanh phủ váng buồn
Chùa làng, ông hộ pháp
Trợn mắt nhìn chúng sinh
Tiền chùa, chúng tiêu hết
Đêm đêm ông đứng rình
[…]