Nhà thơ Võ Văn Trực sinh năm 1936 tại làng Hậu Luật, huyện Diễn Châu, Nghệ An. Năm 1958 ông ra Hà Nội học đại học. Sau khi tốt nghiệp đại học, ông đã xác định theo đuổi con đường văn chương. Dù ông từng được Bộ Ngoại giao nhận về nhưng cuối cùng vẫn xin được chuyển sang làm việc tại một cơ quan văn hóa.
Năm 1962, ông về làm biên tập viên tại Nhà xuất bản Thanh niên. Năm 1977, ông về làm biên tập viên rồi lên chức Phó tổng biên tập báo Văn nghệ cho đến lúc nghỉ hưu.
Cầm bút từ những năm sáu mươi, ông viết nhiều thể loại: thơ, văn, bút ký và biên khảo. Võ Văn Trực là tác giả nhiều tập thơ trong đó có Trăng phù sa, được giải thưởng Hội văn nghệ Hà Nội năm 1983; nhưng chính hai cuốn tiểu thuyết Chuyện làng ngày ấy (viết năm 1990, in ra bị tịch thu ngay, được nhà xuất bản Lao động tái bản tại Hà Nội năm 2005, và báo Văn học California in nhiều kỳ và xuất bản thành sách năm 2006) và Vết sẹo và cái đầu hói (nhà xuất bản Văn hoá thông tin, Hà Nội, in năm 2006) đã gây ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Tác phẩm:
Giải thưởng:
[…]
Anh cầm trên tay tiếng hót chim khuyên
Đang đọng lại ngọt lừ trong quả chín
Một nửa quả mùa thu chưa kịp đến
Còn mịn xanh sắc vỏ đợi bồi hồi.
Anh cầm trên tay giọt nắng vàng tươi
Lá lốm đốm thu mới về bỡ ngỡ
Một nửa màu xanh còn ấm nhựa
Cuống lá run lưu luyến đậu trên cành.
[…]
[…]
Chị vẫn thế, với dáng hình mỏng mảnh
Chân lội bùn, áo bạc mốc phèn chua.
Nuôi đàn em ăn học lúc còn thơ
Đến khi lớn rời nhà đi mọi ngả
Em bước vào cuộc trường chinh vất vả
Mỗi lần về, chị luộc trứng đùm cơm
Tiễn em đi đến tận cuối đường thôn
Rồi đứng lặng, ứa hai hàng nước mắt
Trong gian khổ, em nhớ về xa lắc
Một làng quê diệu vợi màu xanh:
Bóng chị đi mưa đẫm ướt thân mình
Ruộng nước bạc tái bầm tay cấy lúa
Bãi mật bên sông cờ hoa mới trổ
Chị nghiêng mình vun từng gốc ngô xanh
Nhớ nhung sao là cái nắng hanh hanh
Nắng xào xạc như những điều tâm sự
Tháng hai ấm, hoa xoan rơi tím ngõ
Chị trồng cây, chim sẻ đến từng đàn…
[…]
Vĩnh viễn từ nay con không thấy mẹ nữa rồi
Con nghĩ thế, nước mắt trào nóng bỏng.
Đất quá rộng và bầu trời quá rộng
Con lặng ngồi bé nhỏ giữa hoàng hôn
Nhìn nuối theo bóng mẹ cuối đường thôn
Rồi xa hút lẫn trong màu nắng nhạt
Phía đồng ấy màn chiều giăng man mác
Nấm cỏ rầu côi cút giọt sương rơi…
[…]
Vĩnh viễn từ nay con không thấy mẹ nữa rồi
Đau đớn thế làm sao con nén khóc!
Một đời mẹ tám mươi năm khó nhọc
Mẹ chính là máu thịt của quê hương:
Là gốc khế tuổi thơ trĩu quả sau vườn
Cho con biết vị chua tê đầu lưỡi,
Là mát rợi bờ ao xanh rặng chuối
Cho lòng con được nếm vị ngọt ngào,
Là ngọn núi Hai Vai chót vót trời cao
Cho con thấy cờ bay ngày nổi trống,
Là bờ bãi ven sông chân trời mơ mộng
Cho đời con bồi đắp mãi phù sa…
[…]
Ôi dĩ vãng thân yêu và trong trắng
Bỗng hiện lên như một áng mây buồn
Rồi lạnh lẽo tan dần vào xa vắng
Tay anh cầm một ảo giác cô đơn.
[…]
Thuở chúng tôi ra đi, gió run tím đầu cành
Lá vàng cuộn mùa đông co lại
Những mảnh trời cuộn trong lá buồn tê tái
Đất rộp phồng trắng bạc trận mưa dai.
Tiếng dế giun ngợi ca lộc đất với sao trời
Bỗng câm bặt. Đất lại im lìm với đất
Còn đâu gương mặt mùa thu mỉm cười thơm trái mật
Còn đâu vũ hội của rừng tung triệu cánh hoa rơi.
Chúng tôi rùng mình với cảm giác mồ côi
Ngày hoan lạc chỉ còn nằm trong nỗi niềm thương tiếc
Mắt đăm đắm hướng phương trời ly biệt
Mịt mù xa đôi cánh nhỏ mong manh.
Một đốm nắng minh mang hoài vọng vô hình
Một thoáng hương thơm mơ hồ cám dỗ…
Chúng tôi bay qua vạn biển trời lam lũ
Khát một cánh rừng bày sẵn mọi niềm vui.
[…]
Nghĩa địa làng: cồn đất giữa đồng chiêm
Tháng tám ngập lút tăm, rồi lũ rút
Cồn đất trồi lên xác xơ cỏ mốc
Như đầu ai sau trận ốm thương hàn
Võng vãnh phèn chua ẩm ướt không gian
Một cồn đất cứ lở rồi lại đắp
Tiểu sành vỡ nước xô vào bật nắp
Nắm xương mùn trộn lẫn với bùn đen
Đã bao lần hài cốt xếp dày lên
Bao nhiêu cỏ, bao nhiêu tầng thế hệ
Mảnh đất chật, người đông, chen chúc thế
Đã chết rồi vẫn cứ phải chen nhau!
[…]