[…]
Làng tôi mùa đông
Ngỗ nghịch đám học trò đầu đội mũ rơm
Lầy lội đường xa, cồn cào bụng đói
Trời rét căm căm, chồn chân gối mỏi
Phong phanh áo vá đến trường
Làng tôi mùa đông
Chợ Bút, Chợ Lồng, Chợ Bể, Điền Hộ, Tiên Nông…
Buôn thúng, bán bòn mớ khoai, bơ gạo
Không có xà phòng, hái quả găng giặt áo
Tiếng guốc đêm đông gõ phím đường làng
[…]
[…]
Tôi ngược về thương cũ áo tơi
Chum vại tháng ba nằm rỗng
Quả cà muối dón qua rào hàng xóm
Bát trăng đong ngấn mắt đêm rằm.
[…]
Người gánh nhọc qua đồng tháng sáu
Gánh ước mơ qua đêm tháng mười
Rồi mỗi hội sân đình áo mới
Rồi mỗi trăng thầm lá đa rơi.
[…]
[…]
Nụ cười đầy nón
Ai đổ ra lênh láng thềm hoang
Tôi đã uống no đời thôn dã
Mảnh trăng cong vục cạn giếng làng
Thiếu nữ chiều nay thôi hong tóc
Khuya đường ngõ vắng lặng thùng khua
Tôi biết bao nàng tiên áo gụ
Đã vục từ lòng giếng những giọt mơ…
[…]
Thế giới vào làng luồn mái tam quan
Có bầy chim cắp mùa lên tổ
Có những nỗi đời lót trong rơm rạ
Có một nỗi lòng giắt một nỗi quê
Tôi khép lại những ngày xưa yếm thắm
Không sao khép nổi mắt ai chờ
Làng đã đóng đinh tôi vào cánh cửa
Mỗi ngày khép mở giữa câu thơ.
[…]
[…]
Người đi xem nhiều kẻ đã ra về…
Trên đường vắng lá đề rơi lác đác.
Ốc xa rúc từng hồi trong xóm mạc,
Trời đỏ hồng sau những trái đồi xanh,
Đàn chim hôm nhớn nhác gọi trên cành.
Vệt tháp trắng in dài trên đồng vắng.
Tiếng chuông tối nhặt khoan trong yên lặng,
Lẫn trống chèo văng vẳng phía làng xa
Của đám dân nô nức dưới trăng tà…
[…]
Ôi cái nền làng ta
Dựng lên cùng thớ đất
Ta quen đi chân trần
Thăm nhau mà thấy mát
Nền quanh về một hướng
Người đi chung một đường
Đất với người chung thủy
Đất với người kiên cường
[…]
[…]
Các cụ ông say thuốc
Các cụ bà say trầu
Còn con trai con gái
Chỉ nhìn mà say nhau
Hẳn đã quen xa cách
Trong niềm vui rất sâu
Nên hai người say nhất
Chẳng dám nhìn nhau lâu
[…]
[…]
Chầm chậm chiều
Mục đồng ngồi lưng trâu
Gõ niềm cô liêu
Vào mõ sừng.
Gió may nổi bờ tre buồn xao xác
Trên ao bèo tàn lụi nước trong mây
Hoa mướp rụng từng đóa vàng rải rác
Lũ chuồn chuồn nhớ nắng ngẩn ngơ bay.
[…]
[…]
Làm sao bây giờ: ta phải chống!
Giặc đã bắt cha con đi, nó đánh,
Cha chửi Việt gian, cha đánh lại Tây
Súng nổ ngay đì đùng một loạt
Cha ngã xuống nằm lăn trên mặt đất
Cha ơi: cha không biết nói rồi…
Chúng con còn thơ, ai nuôi ai dạy?
Không ai chống gậy khi bà cụ qua đời!
Mẹ ngồi khóc, con cúi đầu cũng khóc
Sợ Tây nghe, mẹ dỗ “nín” con im.
Lán anh em rải rác không biết nơi tìm
Không ván, không người đưa cha đi cất
Mẹ tháo khăn phủ mặt cho chồng
Con cởi áo liệm thân cho bố!
Mẹ con đưa cha đi nằm một chỗ
Máu đầy tay, trên mặt nước tràn…
Mày sẽ chết! Thằng giặc Pháp hung tàn
Băm xương thịt mày, tao mới hả!
[…]
[…]
Rơm rạ ơi ta trở về đây
nắng lóng lánh trong veo mầm mạ trắng
lưng trần ứa giọt sương người mằn mặn
tiếng cuốc kêu thất bát buổi trưa đầy
[…]
Rơm rạ ơi ta trở về đây
xin cúi lạy vong linh làng mạc
bà và mẹ hoá cánh cò cánh vạc
ông và cha man mác kiếp trâu cày
[…]