Trẻ con làng chài dễ ngủ quá đi thôi
Vừa mới chơi xong đã ngủ cả rồi
Co chân lên sàn, tựa lưng vào mạn
Có chú ngủ nghiêng có chú ngủ ngồi
Chiều nay tôi theo các chú đi câu
Được chia bao nhiêu vỏ hến vỏ hàu
Nhưng chẳng có gì tặng cho bạn nhỏ
Chỉ biết xoa đầu thế cũng thân nhau
[…]
Sáng đầu thu trong xanh
Em mặc quần áo mới
Đi đón ngày khai trường
Vui như là đi hội.
Gặp bạn, cười hớn hở
Đứa tay bắt mặt mừng
Đứa ôm vai bá cổ
Cặp sách đùa trên lưng.
[…]
Mẹ sớm nay xuống chợ,
Gửi các con về bà.
Mùa thu sang bỡ ngỡ,
Bố lên đường đi xa.
Ngõ thôn vàng nắng hoa,
Sân đất giòn kẽ nẻ.
Ngọn cau già lay khẽ,
Ngắm chân trần lon ton.
[…]
[…]
Mãi mãi mảnh vườn nhà tôi
Hương bưởi, hương nhài, thơm ngát
Hoa trứng gà rơi xuống tóc
Gió thì thầm ở sau lưng.
Trốn được nhau rồi có mừng
Tìm được nhau rồi có nhớ
Thương nhau bạn đừng nói nữa
Chúng mình lần lượt trước sau.
[…]
[…]
Tết nghèo bánh lá thay cơm
Đồng xu mừng tuổi còn thơm mùi bùn
Con nằm thương khó run run
Muốn đem khoe cả mưa phùn mẹ ơi!
Con lem lấm của một thời
Để khi khôn lớn nên người lại xa
Mỗi lần nhìn khói bay qua
Mắt rưng rưng nhớ quê nhà… lại cay!
[…]
Tuổi ngoài tám mươi bà ngồi bện dây thừng
Bện cả màn sương vào mái tóc
Cái khăn nâu bà vấn trên đầu
Quấn chặt những đêm dài không ngủ
Chỉ còn câu hát ru
Tối tối mượt mà bay vào giấc mơ của cháu
Những lời ru nồng đượm sắc màu
Mùa thu ngấn xanh
Mùa đông phả ấm
Những lời ru ngọt như đường ngậm
Lọc từ năm tháng cay chua
[…]
[…]
Họ bỏ lại mùa hoa gạo nở
Rắc bông bay tơi tả trắng quanh làng
Ðàn chim sáo mùa cày về ríu rít,
Tiếng trống trường buổi sớm thu sang…
Họ bỏ lại bao trò chơi một thuở
Sáo diều ngân vi vút đêm thâu
Ðom đóm lập lòe trong chai, trong lọ.
Lối tắt vườn nhớ bạn chạy tìm nhau.
Cả nơi đợi người yêu xưa bỏ lại
Màu cỏ xanh gió thổi dịu dàng
Giờ qua đấy vô tình ai biết
Cỏ sang thu đã đổi biếc sang vàng
[…]
[…]
Nhà tôi nghèo trống trước trống sau
Vách liếp che không ngăn được gió mùa
Mái tranh dột trời mưa dùng thau hứng nước
Chiếc bàn gỗ mọt ăn đêm ngày kẽo kẹt
Chiếc giường tre sắp làm củi đốt
Manh chiếu thấm mồ hôi
Mùng mền thâm niên thủng lỗ
Đêm tôi nằm co đắp mền không đủ ấm
Hai bàn tay tôi kẹp vào đùi
Nghe chó sủa sợ ma và bóng tối
Tuổi thơ tôi có những đêm dài tiếp nối
Giấc mơ nào cũng nước mắt rưng rưng.
[…]
Ba tôi làm con gà trống chạy rông
Tha về từng hạt gạo nuôi đàn con ốm đói
Anh chị tôi đội nón mê mặc quần dưới rốn
Bỏ học đi ra đồng mót lúa
Những đứa em tôi mặt mày lem luốc
Mũi chảy thò lò và khóc đòi ăn
Tôi giữ em không kể sáng trưa chiều.
Tay chân tôi khẳng khiu mà bụng rất to
Tôi nằm ngửa cho em vỗ bụng làm trống
Những đứa em tôi không biết cười
Bởi trên đời chẳng có gì vui
Tôi nắn những hòn bi
Những con trâu bằng đất sét làm đồ chơi
Khi em chán tôi bò bốn chân làm ngựa
Em cưỡi đi quanh quẩn trong nhà
Ngày nào tôi cũng giữ em
Ngày nào em tôi cũng khóc
[…]
[…]
Trong ánh nắng chiều, dưới bóng tre đưa
Lời thiên nhiên cũng mềm như tiếng mẹ
Những chú dế mèn hòa âm rất khẽ
Khiến con nhện buồn chùng cả đường tơ
Tôi nằm trong nôi mắt khép rất hờ
Mẹ vỗ bàn tay đều như nhịp phách
Và lũ côn trùng hẹn nhau trong đất
Có đàn kiến vàng tiếp gạo nuôi quân
Con mối cánh dài trùm kín gót chân
Và anh ve sầu là người nhạc trưởng
Tôi nằm trong nôi nghe mùa chuyển hướng
Thời gian đi theo tiếng hát muôn loài:
Giọng rất cao là anh chìa vôi
Giọng lửng lơ là anh chiền chiện
Con dế con giun giữ phần nhạc đệm
Con oanh con yến tấu khúc xuân vui
Con quạ con diều kêu tiếng ngậm ngùi
Con cú cầm canh buồn như dấu lặng…
[…]
[…]
Nắm vỏ bào dưới chân cột điện
Thành phố nằm sau mưa
Lời hát ngây thơ đứa trẻ:
Con bò nâu
Mảnh giẻ cũ cháy về
Tôi lắng nghe
Tôi sờ thấy những vụn thủy tinh
Tiếng hát của em
Mẩu pha-lê cháy vỡ
Và tôi tin nắm vỏ bào
Ngọn lửa dưới chân cột đèn
Tiếng hát các em
Tôi lạc giữa một mùa đông
Những đứa trẻ đầu trần
Ngồi đốt lửa dưới mưa và hát.